Home Análisis discursivo de las cédulas de los expósitos del Hospicio de Oviedo (1752‒1782)
Article
Licensed
Unlicensed Requires Authentication

Análisis discursivo de las cédulas de los expósitos del Hospicio de Oviedo (1752‒1782)

  • Claudia Elena Menéndez Fernández EMAIL logo
Published/Copyright: September 24, 2021
Become an author with De Gruyter Brill

Abstract

The Oviedo Hospital was the main charity in charge of caring for foundlings in Asturias (Spain) between the 18th and the 20th century. Sometimes these children carried an identity card or document with them containing several pieces of information, such as their name or the confirmation of baptism. These were copied into the hospital register books (‘Foundling Records’). The identity cards are characterized by the repetition of a basic informative scheme and certain linguistic elements located in the area of ‘language of immediacy’. Taking this into account, the aim of this paper is to examine from the perspective of discourse analysis a corpus composed of 1.117 identity cards collected between 1752 and 1782 to determine if these documents are able to constitute by themselves a specific discursive tradition.


Promovido por

Este trabajo ha sido realizado con el amparo de una ayuda doctoral del Programa «Severo Ochoa» para la formación en investigación y docencia (BP17‒79) financiada por la Consejería de Educación y Cultura del Principado de Asturias.


5

5 Bibliografía

ALLA = Academia de la Llingua Asturiana, Gramática de la Llingua Asturiana, Uviéu, ALLA, 32001.Search in Google Scholar

Álvarez Santaló, León Carlos, Marginación social y mentalidad. Expósitos de Sevilla. 1613‒1910, Sevilla, Grafitálita, 1980.Search in Google Scholar

BiblSanctorumInd = Bibliotheca Sanctorum, vol. 14: Indici, Roma, Città Nuova Editrice, 1961‒1987.Search in Google Scholar

Briz, Antonio, El español coloquial en la conversación. Esbozo de pragmalingüística, Barcelona, Ariel, 1998.Search in Google Scholar

Bürki, Yvette, Rasgos de la inmediatez comunicativa en «Notas de viaje» de «La Época», in: Cordone, Gabriela/Béguelin-Argimón, Victoria/de La Torre, Mariela (edd.), En pos de la palabra viva: huellas de la oralidad en textos antiguos. Estudios en honor al profesor Rolf Eberenz, Bern, Lang, 2012, 423‒442.Search in Google Scholar

Bustos Tovar, José Jesús de, La imbricación de la oralidad en la escritura como técnica del discurso narrativo, in: Kotschi, Thomas/Oesterreicher, Wulf/Zimmermann, Klaus (edd.), El español hablado y la cultura oral en España e Hispanoamérica, Frankfurt am Main, Vervuert/Madrid, Iberoamericana, 1996, 359‒374.Search in Google Scholar

Bustos Tovar, José Jesús de, De la oralidad a la escritura en la transición de la Edad Media al Renacimiento: la textualización del diálogo conversacional, Criticón 81‒82 (2001), 191‒206.Search in Google Scholar

Cano González, Ana María, Estudios de diacronía asturiana, Uviéu, ALLA, 2008.Search in Google Scholar

Cano González, Ana María/Kremer, Dieter, Onomastik / Onomastique. Eigennamen / Estudio de los nombres propios, in: Holtus, Günter/Metzeltin, Michael/Schmitt, Christian (edd.), Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL), vol. 1, 1, Tübingen, Niemeyer, 2001, 868‒899.Search in Google Scholar

Coseriu, Eugenio, Determinación y entorno. Dos problemas de una lingüística del hablar, Romanistisches Jahrbuch 7 (1955‒1956), 29‒54.10.1515/9783112315088-003Search in Google Scholar

Coseriu, Eugenio, Textlinguistik. Eine Einfühurung, Tübingen, Narr, 1980.Search in Google Scholar

Coseriu, Eugenio, Competencia lingüística: elementos de la teoría del hablar, Madrid, Gredos, 1992.Search in Google Scholar

DALLA = Academia de la Llingua Asturiana, Diccionariu de la Llingua Asturiana, Uviéu, ALLA, 2000, <http://www.academiadelallingua.com/diccionariu/index.php> [último acceso: 18.11.2020].Search in Google Scholar

DÉRom = Buchi, Éva/Schweickard, Wolfgang (edd.), Dictionnaire Étymologique Roman (DÉRom), Nancy, ATILF, <http://www.atilf.fr/DERom>, 2008– [último acceso: 15.12.2020].Search in Google Scholar

Domínguez Ortiz, Antonio, Los expósitos en la España moderna: la obra de Antonio Bilbao, in: Redondo, Romero (ed.), Les problèmes de l’exclusion en Espagne (XVIe‒XVIIe siècles) : ideologie et discours : Colloque International (Sorbonne 13, 14 et 15 mai 1982), Paris, Publications de la Sorbonne, 1983, 167‒176.Search in Google Scholar

Fernández Ugarte, María, La mortalidad entre los niños expósitos de Salamanca (1700‒1725), in: Enfance abandonnée et société en Europe, XIVe‒XXesiècle : actes du colloque international de Rome (30 et 31 janvier 1987), Roma, École Française de Rome, 1991, 591‒608.Search in Google Scholar

Finocchiaro, Andrea, I cognomi dei bambini proietti del Conservatorio di S. Spirito a Palermo, Rivista Italiana di Onomastica, 13:1 (2007), 9‒36.Search in Google Scholar

García Arias, Xosé Lluis, Gramática histórica de la lengua asturiana, Uviéu, ALLA, 2003.Search in Google Scholar

García Gallarín, Consuelo, Antroponimia madrileña del siglo XVII: nombres de pila de los niños abandonados, in: Casanova, Emili (ed.), Onomàstica Romànica: Antroponímia dels expòsits i etimologia toponímica, especialment de València, Valencia, Denes, 2017, 411‒426.Search in Google Scholar

Garcia i Osuna, Antoni, Aproximació a l’antroponímia dels expòsits valencians del segle XIX, in: Casanova, Emili (ed.), Onomàstica Romànica: Antroponímia dels expòsits i etimologia toponímica, especialment de València, Valencia, Denes, 2017, 367‒410.Search in Google Scholar

Gil de Jaz, Isidoro, Ordenanzas aprobadas por S.M. para el regimen, y govierno del Hospicio, y hospital Real de huerfanos, expositos, y desamparados, que de su orden, y baxo su patronato y proteccion se ha empezado a erigir en la ciudad de Oviedo Capital del Principado de Asturias, con una narracion historial del origen, progresos, y estado actual de dicho Hospicio, Oviedo, s/n, 1752, <https://digibug.ugr.es/handle/10481/8712> [último acceso: 18.11.2020].Search in Google Scholar

Junceda Avello, Enrique, Historia del Real Hospicio y Hospital Real de la ciudad de Oviedo, Oviedo, IDEA, 1984.Search in Google Scholar

Kabatek, Johannes, Lingüística coseriana, lingüística histórica, tradiciones discursivas, ed. de Cristina Bleorţu y David Paul Gerards, Madrid, Iberoamericana/Vervuert, 2018.10.31819/9783954877508Search in Google Scholar

Koch, Peter, Diskurstraditionen: zu ihrem sprachtheoretischen Status und ihrer Dynamik, in: Frank, Barbara/Haye, Thomas/Tophinke, Doris (edd.), Gattungen mittelalterlicher Schriftlichkeit, Tübingen, Narr, 1997, 43‒79.Search in Google Scholar

Koch, Peter/Oesterreicher, Wulf, Sprache der Nähe – Sprache der Distanz. Mündlichkeit und Schriftlichkeit im Spannungsfeld von Sprachtheorie und Sprachgeschichte, Romanistisches Jahrbuch 36 (1985), 15‒43.10.1515/9783110244922.15Search in Google Scholar

Koch, Peter/Oesterreicher, Wulf, Lengua hablada en la Romania: español, francés, italiano, Madrid, Gredos, 2007.Search in Google Scholar

Laget, Mireille, Note sur la réanimation des nouveau-nés (XVIIIe‒XIXe siècles), Annales de démographie historique 1: Mères et nourrissons, 1984, 65‒72.10.3406/adh.1984.1566Search in Google Scholar

López Picher, Mercedes, Los primeros años de la inclusa de La Coruña, bajo el patronato de la venerable Congregación del Divino Espíritu Santo y María Santísima de los Dolores (1739‒1799), in: Campos y Fernández de Sevilla, Francisco Javier (ed.), La Iglesia española y las instituciones de caridad, Real Centro Universitario Escorial-María Cristina, Ediciones Escurialenses, 2006, 597‒616.Search in Google Scholar

López Serena, Araceli, La importancia de la cadena variacional en la superación de la concepción de la modalidad coloquial como registro heterogéneo, Revista Española de Lingüística (RSEL) 37 (2007), 371‒398.Search in Google Scholar

López Serena, Araceli/Borreguero Zuloaga, Margarita, Los marcadores discursivos y la variación lengua hablada vs. lengua escrita, in: Loureda Lamas, Óscar/Acín Villa, Esperanza (edd.), Los estudios sobre marcadores del discurso en español, hoy, Madrid, Arco/Libros, 2010, 415‒495.Search in Google Scholar

Martí Sánchez, Manuel, Construcciones formales y tradiciones discursivas en cuatro textos médicos novatores fundamentales, Revista de Filología Española 100:1 (2020), 161‒193.10.3989/rfe.2020.007Search in Google Scholar

Mitterauer, Michael, Antenati e santi. L’imposizione del nome nella storia europea, Torino, Einaudi, 2001.Search in Google Scholar

Menéndez Fernández, Claudia Elena, El «neutro de materia» en los «Libros de los Expósitos» del Real Hospicio de Uviéu (s. XVIII), Verba: Anuario Galego de Filoloxía 47 (2020), 107‒136.10.15304/verba.47.5895Search in Google Scholar

Mouton, Claire, Les enfants trouvés de Nancy de 1774 à 1852 : le problème de la dénomination, in: Bardet, Jean-Pierre/Brunet, Guy (edd.), Noms et destins des Sans Famille, Paris, Presses de l’Université Paris-Sorbonne, 2007, 203‒220.Search in Google Scholar

Oesterreicher, Wulf, El español en textos escritos por semicultos. Competencia escrita de impronta oral en la historiografía indiana, in: Lüdkte, Jens (ed.), El español americano en el siglo XVI, Frankfurt am Main, Vervuert, 1994, 155‒190.Search in Google Scholar

Oesterreicher, Wulf, Lo hablado en lo escrito: reflexiones metodológicas y aproximación a una tipología, in: Kotschi, Thomas/Oesterreicher, Wulf/Zimmermann, Klaus (edd.), El español hablado y la cultura oral en España e Hispanoamérica, Frankfurt am Main, Verwuert; Madrid, Iberoamericana, 1996, 317‒340.Search in Google Scholar

Oesterreicher, Wulf, Zur Fundierung von Diskurstraditionen, in: Frank, Barbara/Haye, Thomas/Tophinke, Doris (edd.), Gattungen mittelalterlicher Schriftlichkeit, Tübingen, Narr, 1997, 19‒41.Search in Google Scholar

Oesterreicher, Wulf, Gramática histórica, tradiciones discursivas y variedades lingüísticas. Esbozo programático, Revista de Historia de la Lengua 2 (2007), 109‒128.Search in Google Scholar

RAE = Real Academia Española de la Lengua, Nueva gramática de la lengua española, Madrid, Espasa, 2010.Search in Google Scholar

REW = Meyer-Lübke, Wilhelm, Romanisches Etymologisches Wörterbuch, Heidelberg, Carl Winter Universitätsverlag, 31930–1935 [11911–1920].Search in Google Scholar

Sáez Rivera, Daniel Moisés, Tradiciones discursivas, historiografía lingüística e historia de la lengua, in: Fernández Alcaide, Marta/López Serena, Araceli (edd.), Cuatrocientos años de la lengua del Quijote: Estudios de historiografía e historia de la lengua española, Actas del V Congreso Nacional de la Asociación de Jóvenes Investigadores de Historiografía e Historia de la Lengua Española, Sevilla, Universidad de Sevilla, 2007, 89‒111.Search in Google Scholar

Sáez Rivera, Daniel Moisés, Una propuesta de aplicación de la teoría de las tradiciones discursivas: alrededor de las relaciones de autos de fe, in: Álvarez Pérez, Xosé Afonso/García Sánchez, Jairo Javier/Marí Sánchez, Manuel/Ruíz Martínez, Ana María (edd.), Nuevas perspectivas en la diacronía de las lenguas de especialidad, Alcalá de Henares, Universidad de Alcalá, 2018, 409‒428.Search in Google Scholar

Schlieben-Lange, Brigitte, Traditionen des Sprechens. Elemente einer pragmatischen Sprachgeschichtsschreibung, Stuttgart, Kohlhammer, 1983.Search in Google Scholar

Schrott, Angela, Las tradiciones discursivas, la pragmalingüística y la lingüística del discurso, Revista de la Academia Nacional de Letras 13 (2017), 25‒57.Search in Google Scholar

Tabernero Sala, Cristina, Textualización de la oralidad y tradiciones discursivas en los microrrelatos del Siglo de Oro, Les Cahiers de Framespa, 2013, DOI: <https://doi.org/10.4000/framespa.2495> [último acceso: 01.12.2020].Search in Google Scholar

Tarifa Fernández, Adela, Ilegitimidad, pobreza y mentalidad en el Antiguo Régimen: las cédulas de los niños expósitos de Úbeda (1665‒1788), in: Álvarez Santaló, León Carlos/Cremades Griñán, Carmen (edd.), Actas de la II Reunión Científica de la Asociación Española de Historia Moderna Moratalla 1992, vol. 2, Murcia, Universidad de Murcia, 1993, 479‒496.Search in Google Scholar

Valverde Lamsfús, María Dolores, Los niños expósitos guipuzcoanos en la inclusa de Pamplona en el siglo XVIII, Bilduma: Revista del Servicio de Archivo del Ayuntamiento de Errenteria 1 (1987), 109‒122.Search in Google Scholar

Fuentes del Archivo Histórico de Asturias (fondo: Hospicio)

Corpus de trabajo: Libro de los Expósitos 13998 (años 1752‒1758); Libro de los Expósitos 13999 (años 1758‒1764); Libro de los Expósitos 14000 (años 1764‒1766); Libro de los Expósitos 14001 (años 1766‒1768); Libro de los Expósitos 14002 (años 1768‒1769); Libro de los Expósitos 14003 (años 1769‒1770); Libro de los Expósitos 14004 (años 1770‒1771); Libro de los Expósitos 14005 (años 1771‒1773); Libro de los Expósitos 14006 (años 1773‒1775); Libro de los Expósitos 14007 (años 1775‒1777); Libro de los Expósitos 14008 (años 1777‒1778); Libro de los Expósitos 14009 (años 1778‒1780); Libro de los Expósitos 14010 (años 1780‒1782).Search in Google Scholar

Otros: Libro de los Expósitos 14012 (años 1784‒1786); Libro de los Expósitos 14042 (año 1816).Search in Google Scholar

Published Online: 2021-09-24
Published in Print: 2021-09-15

© 2021 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston

Articles in the same Issue

  1. Frontmatter
  2. Frontmatter
  3. Aufsätze
  4. Comment visualiser l’évolution historique des polysémies lexicales : l’itinéraire sémantique de terre et monde
  5. Propositions pour une psychosémiologie historique du français : quelques réflexions à partir de l’histoire du verbe français
  6. Reconstrucción protorromance desde la fonética: problemas metodológicos y propuestas cronológicas
  7. La localisation de témoins oïliques médiévaux. Le DRFM comme levier méthodologique
  8. Las misteriosas /r/ de los adverbios en -mente del español medieval
  9. Die -ra/-se-Alternation beim subjuntivo imperfecto im europäischen Spanisch: Eine soziolinguistische Korpusstudie
  10. Análisis discursivo de las cédulas de los expósitos del Hospicio de Oviedo (1752‒1782)
  11. Stefano De Franchi e il dialetto genovese rusticale
  12. Miszellen
  13. Sprachwissenschaftliche Italianistik im deutschsprachigen Raum
  14. Les anthroponymes italiens délexicaux formés sur des issues de protoroman régional */karne-lakˈsare/ ‘mardi gras’ ou : comment PatRom complète le LEI
  15. Besprechungen
  16. Le Cycle de Guiron le Courtois. Prolégomènes à l’édition intégrale du corpus, sous la direction de Lino Leonardi et Richard Trachsler. Études réunies par Luca Cadioli et Sophie Lecomte (Rencontres, 340; Civilisation Médiévale, 31), Paris, Classiques Garnier, 2018, 669 p.Il ciclo di Guiron le Courtois. Romanzi in prosa del secolo XIII. Edizione critica diretta da Lino Leonardi e Richard Trachsler. IV. Roman de Guiron. Parte prima, ed. Claudio Lagomarsini (Archivio Romanzo 38), Florence, Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini, 2020, XVI + 897 p. Il ciclo di Guiron le Courtois. Romanzi in prosa del secolo XIII. Edizione critica diretta da Lino Leonardi e Richard Trachsler. V. Roman de Guiron. Parte seconda, ed. Elena Stefanelli (Archivio Romanzo 39), Florence, Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini, 2020, XVI + 920 p. Il ciclo di Guiron le Courtois. Romanzi in prosa del secolo XIII. Edizione critica diretta da Lino Leonardi e Richard Trachsler. VI. Continuazione del Roman de Guiron, ed. Marco Veneziale (Archivio Romanzo 40), Florence, Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini, 2020, XVI + 530 p.
  17. Benjamin Peter, L’andalú – Sprache, Dialekt oder lokale Mundart? Zur diskursiven Konstruktion des Andalusischen (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 444), Berlin/Boston, De Gruyter, 2020, 415 p.
  18. Crudu, Mihai, Sprachliche Unikalia im Phraseolexikon des Deutschen und Rumänischen, Berlin, wvb Wissenschaftlicher Verlag Berlin, 2016, 306 p.
Downloaded on 28.10.2025 from https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.1515/zrp-2021-0032/pdf
Scroll to top button