Abstract
The chartulary of the Monastery of Santa Maria de Fiães consists of documentation dating mostly back to the 12th century which concerns the process of constitution of the land patrimony of the Benedictine abbey located on the Galician-Portuguese border. This documentary source offers several interesting aspects for linguistic research. In particular, it is worth highlighting the fact that this source contains some of the earliest records (or even, in some cases, the only ones) available for the analysis of a significant number of place-names in the extensive geographic area (the Portuguese Minho land as well as the southern and southwestern regions of Galicia) in which the monastery had a greater number of properties. Therefore, the purpose of this paper is to explore this line of research, by collecting the records in the chartulary for a micro-corpus of four place-names (one being Portuguese and three Galician) and by using them to identify both their etymon and their formal and semantic evolution. Moreover, we will establish, when necessary, their possible relations with other toponymic items, finally analyzing certain dynamics and phenomena (essentially phonetic ones). Their research interest stems from their relatively rare nature in the context of Galician-Portuguese toponymy.
Nota
Este contributo foi realizado ao abrigo do projeto de investigação Inventario Toponímico da Galicia Medieval (ITGM), desenvolvido no Instituto da Lingua Galega (Universidade de Santiago de Compostela).
4 Bibliografia
ACM = Cal Pardo, Enrique, Colección diplomática medieval do Arquivo da Catedral de Mondoñedo, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega, 2005.Suche in Google Scholar
Ares Vázquez, Nicandro, Toponimia do concello de Silleda, Lvcensia 17 (1998), 301–331.Suche in Google Scholar
Bascuas López, Edelmiro, Estudios de hidronimia paleoeuropea gallega, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 2002.Suche in Google Scholar
Bascuas López, Edelmiro, Novos estudos de hidronimia paleoeuropea galega, Vigo, Universidade de Vigo, 2014.Suche in Google Scholar
Becker, Lidia, Hispano-romanisches Namenbuch, 2 vol., Tübingen, Niemeyer, 2009.10.1515/9783484971264Suche in Google Scholar
Boullón Agrelo, Ana, Antroponimia medieval galega (séculos VIII-XII), Tübingen, Niemeyer, 1999.10.1515/9783110909432Suche in Google Scholar
Boullón Agrelo, Ana, O artigo na toponimia galega: aspectos da estandarización, Revista Galega de Filoloxía 12 (2011), 11–35.10.17979/rgf.2011.12.0.3852Suche in Google Scholar
Boullón Agrelo, Ana, A gheada na onomástica (achegas á estandarización), Estudos de Lingüística Galega 4 (2012), 151–168.Suche in Google Scholar
CatLe = Fernández Catón, José María (ed.), Colección documental del archivo de la Catedral de León (775–1300), León, Centro de Estudios e Investigación «San Isidro»/Archivo Histórico Diocesano, 1987–1994.Suche in Google Scholar
DAG = Sponer, Margot, Documentos antiguos de Galicia, Anuari de l’Oficina Romànica de Lingüística i Literatura 7 (1932–1934), 113–192.Suche in Google Scholar
DEPA = Floriano Cumbreño, Antonio, Diplomática española del periodo astur, Uviéu, Diputación Provincial, 1949–1951.Suche in Google Scholar
DGP = Souto Cabo, José António, Documentos galego-portugueses dos séculos XII e XIII, A Coruña, Universidade da Coruña, 2008.Suche in Google Scholar
Durany Castrillo, Mercedes/Pérez Rodríguez, Francisco Javier/Vaquero Díaz, María Beatriz, A Terra da Limia na Idade Media, Lethes 10 (2011), 160–179.Suche in Google Scholar
FDUSC = Lucas Álvarez, Manuel/Justo Martín, María Xosé, Fontes documentais da Universidade de Santiago de Compostela. Pergameos da serie Bens do arquivo histórico universitario, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega, 1991.Suche in Google Scholar
Feijoo Ares, Vicente, A toponimia nas montañas do sueste ourensán, in Méndez, Luz/Navaza, Gonzalo (edd.), Actas do I Congreso Internacional de Onomástica Galega «Frei Martín Sarmiento» (Santiago de Compostela 2, 3 e 4 de setembro de 2002), Santiago de Compostela, Real Academia Galega/Instituto da Lingua Galega, 2006, 773–780.Suche in Google Scholar
Fernandes, Armando de Almeida, Toponímia portuguesa. Exame a um dicionário, Arouca, Associação para a Defesa da Cultura Arouquense, 1999.Suche in Google Scholar
Fernandes, Armando de Almeida, Toponímia de Ponte de Lima, Ponte de Lima, Arquivo de Ponte de Lima, 2001.Suche in Google Scholar
Fernández Rey, Aser (ed.), Tumbo de Fiães (Transcripción de Xesús Ferro Couselo), Ourense, Museo Arqueolóxico Provincial, 1995.Suche in Google Scholar
Ferreiro, Manuel, Gramática Histórica Galega, vol. 1: Fonética e morfosintaxe, A Coruña, Laiovento, 1995.Suche in Google Scholar
García Arias, Xosé Lluis, Pueblos asturianos. El porqué de sus nombres, Xixón, Alborá, 2000.Suche in Google Scholar
García Martínez, Francisco Javier, Etimología e interpretación popular en los pueblos de León, Lletres Asturianes 43 (1992), 51–61.Suche in Google Scholar
HgNb = Piel, Joseph/Kremer, Dieter, Hispano-gotisches Namenbuch, Heidelberg, Winter, 1976.Suche in Google Scholar
Inq1258 = Portvgaliae Monvmenta Historica. A Saecvlo Octavo Post Christvm Vsque Ad Qvintvmdecimvm Ivssv Academiae Scientiarvm Olisiponensis Edita – Inquisitiones, Lisboa, Academia das Ciências, 2012.Suche in Google Scholar
Inq1288 = Sottomayor-Pizarro, José Augusto de (ed.), Portvgaliae Monvmenta Historica. A Saecvlo Octavo Post Christvm Vsque Ad Qvintvmdecimvm Ivssv Academiae Scientiarvm Olisiponensis Edita. Inqvisitiones – Inquirições Gerais de D. Dinis de 1288. Sentenças de 1290 e execuções de 1291, Lisboa, Imprensa Nacional-Casa da Moeda/Academia das Ciências de Lisboa, 2012.Suche in Google Scholar
LCP = Rodríguez González, Ángel, Livro do Concello de Pontevedra (1431–1463), Pontevedra, Museo de Pontevedra, 1989.Suche in Google Scholar
Llamazares Sanjuán, Ángel, «Rey», «Reina» y términos conexos en la toponimia leonesa, Lletres Asturianes 49 (1993), 115–129.Suche in Google Scholar
Maia, Clarinda de Azevedo, História do galego-português. Estado linguístico da Galiza e do Noroeste de Portugal desde o século XIII ao século XVI (com referência à situação do galego moderno), Coimbra, Instituto Nacional de Investigação Científica, 1986.Suche in Google Scholar
Marques, José, O mosteiro de Fiães: notas para a sua história, Braga, 1990.Suche in Google Scholar
Marques, José, O Cartulário de Fiães foi maltratado. Recensão crítica, Revista da Faculdade de Letras 12 (1995), 605–614.Suche in Google Scholar
Marques, José, O Cartulário do mosteiro de Fiães, vol. 1: Introdução, transcrição, índices, vol. 2: Fac-símile), Melgaço, Câmara Municipal de Melgaço, 2016.Suche in Google Scholar
Marques de Azevedo, Maria Luísa Seabra, Toponímia moçárabe no antigo Condado Conimbricense, Dissertação de Doutoramento, Coimbra, Universidade de Coimbra, 2005.Suche in Google Scholar
Martínez Lema, Paulo, Nomes de posesor na toponimia do concello de Begonte (Lugo), Revista Galega de Filoloxía 8 (2007), 125–155.10.17979/rgf.2007.8.0.5295Suche in Google Scholar
Navaza, Gonzalo, Fitotoponimia galega, A Coruña, Fundación Pedro Barrié de la Maza, 2006.Suche in Google Scholar
Navaza, Gonzalo, A grafía do fonema prepalatal fricativo xordo en topónimos e apelidos galegos, Estudos de Lingüística Galega 4 (2012), 169–185.Suche in Google Scholar
Pérez Capelo, Carolina, Toponimia e variación dialectal en galego. Os topónimos rematados en «‑oa», «‑oá», «‑úa», «‑uá», Santiago de Compostela, Instituto da Lingua Galega, 2014.10.15304/limiar.2015.751Suche in Google Scholar
Piel, Joseph: Notas de toponimia galega, Revista Portuguesa de Filologia 6 (1953–1955), 51–72.Suche in Google Scholar
Piel, Joseph, Estudos de linguística histórica galego-portuguesa, Lisboa, Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 1989.Suche in Google Scholar
PMH_D-C = Portvgaliae Monvmenta Historica. A Saecvlo Octavo Post Christvm Vsque Ad Qvintvmdecimvm Ivssv Academiae Scientiarvm Olisiponensis Edita – Diplomata et Chartae, Lisboa, Academia das Ciências, 1867.Suche in Google Scholar
Santamarina Fernández, Antón, Dicionario de dicionarios da lingua galega, A Coruña, Fundación Pedro Barrié de la Maza, 2003.Suche in Google Scholar
Silveira, Joaquim de, Toponímia portuguesa (esboços), Revista Lusitana 33/1–4 (1935), 233–268.Suche in Google Scholar
Silveira, Joaquim de, Alguns nomes de lugar da freguesia de Areias (Santo Tirso), Estudos Etnográficos, Filológicos e Históricos 6 (1951), 391–392.Suche in Google Scholar
SBC = Fernández Salgado, Antonio, A documentación medieval de San Bieito do Campo (inédita), Santiago de Compostela, 1999.Suche in Google Scholar
SLC = Lucas Álvarez, Manuel, La colección diplomática del monasterio de San Lorenzo de Carboeiro, Compostellanum 2:4 (1957), 199–223; 3:2 (1958), 29–116; 3:4 (1958), 179–270.Suche in Google Scholar
SM = Zapico Barbeito, Pilar, Colección diplomática do mosteiro de Santiago de Mens: edición e estudio, Noia, Toxosoutos, 2005.Suche in Google Scholar
SMB = Rodríguez Núñez, Clara Cristela, Santa María de Belvís, un convento mendicante femenino en la Baja Edad Media (1305–1400), Estudios Mindonienses 5 (1989), 335–485.Suche in Google Scholar
SML = Cañizares del Rey, Buenaventura, El monasterio de San Martín de Lalín, El Museo de Pontevedra 1 (1942), 177–216.Suche in Google Scholar
SMO = Romaní Martínez, Miguel, La colección diplomática de Santa María de Oseira (1025–1310), Santiago de Compostela, Tórculo, 1989–1993.Suche in Google Scholar
TCe = Sáez Sánchez, Emilio/Sáez Sánchez, Carlos, Colección diplomática del monasterio de Celanova (842–1230), 3 vol., Alcalá de Henares, Universidad de Alcalá de Henares (Servicio de Publicaciones), 1996–2006.Suche in Google Scholar
TL = Rodríguez González, Ángel/Rey Caíña, José Ángel, Tumbo de Lorenzana abadologio de Lorenzana según los diplomas de este tumbo, Estudios Mindonienses 8 (1992), 11–324.Suche in Google Scholar
ToB = González Balasch, María Teresa, Tumbo B de la Catedral de Santiago, Santiago de Compostela, Cabido da S. A. M. I. Catedral/Seminario de Estudos Galegos, 2004.Suche in Google Scholar
TSa = Lucas Álvarez, Manuel, El Tumbo de San Julián de Samos (siglos VIII-XII). Estudio introductorio, edición diplomática, apéndices e índices, Santiago de Compostela, Caixa Galicia, 1986.Suche in Google Scholar
TSob = Loscertales de G. de Valdeavellano, Pilar, Tumbos del Monasterio de Sobrado de los Monjes, Madrid, Dirección General del Patrimonio Artístico y Cultural (Archivo Histórico Nacional), 1976.Suche in Google Scholar
TTo = Pérez Rodríguez, Francisco, A documentación do Tombo de Toxos Outos, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega, 2004.Suche in Google Scholar
Xunta de Galicia/SITGA, Toponimia de Galicia, <toponimia.xunta.es> [Consultado a 18/01/2017].Suche in Google Scholar
Xunta de Galicia, Nomenclátor de Galicia, <www.xunta.gal/nomenclator> [Consultado a 18/01/2017].Suche in Google Scholar
5 Apêndices documentais
1
1164, maio, 15
Pedro Pais vende a Mendo Gosendes, frade do mosteiro de Santa Maria de Fiães, a herdade que detinha em Bilhões (co. Melgaço).
ADB, Manuscritos 1052, fol. 13 r. Apontamentos à margem: Na margem esquerda, um apontamento coevo (a vermelho): «ibi». Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 55, nº 40). Ed.: Marques (2016, 55 s., nº 43).
DeUileones |2
Era Mª. CCª. IJª et quotum idus maij. Ego Petrus Pelagij uobis Menendo |3 Gosendiz fratris de Fenalis propria uoluntate uendo hereditatem, scilicet quartam |4 illam deUelóes cum omnibus pertinentibus sibi pro VI morabitinos et pro remedio anime |5 mee et parentum meorum. Habeatis uos firmiter et cui uos dederitis sicut et modo datis operi de Fenalis dum ubi fuerit ordo sanctitatis monachorum. |6 Siquis ego aut aliquis de genere meo aut de quolibet genere uoluerit |7 uel uoluero infringere hanc uenditionem hereditatis subiaceat |8 excommunicationi et duplet hereditatem et insuper pectet domino terre |9 duos solidos et eius repetitio sit semper cassa. Et sicut uos conceditis |10 ut congregatio Sancta de Fenalis [sic] habeat hanc hereditatem per manum |11 domini Ysidori tudensis episcopi sic et hego concedo. Ego Petrus Pelagij |12 in hoc scripto manus meas roboro. Facta karta uenditionis. Reg|13nante domino rege Alfonso et domino Ysidoro tudensi episcopo existente |14et eius archidiacono Nunu Mudelus. Abbate Iohanne in Fenalis. Suerius |15 Arias huius terre principe. Petrus testis. Pelagius testis. Martinus testis. Menen|16dus qui notuit.
2
1165, outubro, 4
Afonso Pais, junto com os seus irmãos e irmãs, doa ao convento de Santa Maria de Fiães a igreja de «Sancto Cipriano», fundada à beira Minho.
ADB, Manuscritos 1052, fols. 13v–14r. Ed.: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 56 s., nº 43). Marques (2016, 57, nº 46).
De Sancti Cipriani |2
In nomine dominj nostri Ihesu Christi. Ego Alfonsus Pelaiz una cum fratribus meis et |3 sororibus meis Petro Pelaiz, Egeas Pelaiz, Fernando Pelaiz, Garsie |4 Pelaiz et Onega Pelaiz et Gontina Pelaiz et Maiore Pelaiz omnes nos fratres et sorores uobis Iohannes abbas de Fenalis atque conuentui uestro fa|5cimus cartam donationis textumque alligabile de hereditate nostra ipsa |6 qua habemus ex parte auorum nostrorum scilicet de ipse ecclesia de Sancto |7 Cipriano fundata prope ripam Minei. Damus eam uobis atque concedimus |8 cum suis terminis et locis cum ingressu et regressu cum omnibus ad se pertinc|9tibus [sic] uidelicet cum illa tota edificatione qua noster consuprinus archidia|10conus Garsia Nuniz in uita sua debet habere et possidere in tali pac|11to in quantum monasterium de Fenalis edificatum fuerit atque regulam Sancti Bene|12dicti serui Dei custodierint ibique perseuerauerint quatinus illam in perpetuum habe|13atis. Et si casu euenerit ut ipse locus in eremum deuenerit unusquisque nostrum |14 testamentum suum recipiat. Siquis tamen uenerit tam de nostris quam de alienis qui |15 hoc factum nostrum infringere uoluerit sit maledictus et excommunicatus et perdat |16 fidem Christi et hereditatem paradisi ac insuper regie uoci mille solidos reddat. |17 Facta karta sub die quod est IIIIº nonis octobris. Era Mª. CCª. IIIª. Jn Portu|18gale rex Alfonsus. De manu eius in Ualladares Suerius Arias. Jn sede |19 Tude episcopus Ysidorus. Archidiaconus dominus Garcias. Ego Alfonsus Pelaiz et omnes fratres mei |20 supra dicti ac sorores mee super nominate uobis abbas Iohannes de Fenalis et uestro |21conuentui hanc cartam proprijs manibus roboramus[27]. Et in robo|22ratione huius cartule Alfonsus Pelaiz IIIIor porcos recepit et Petrus Ma|23leta unum porcum. Et dominus Egeas unum bouem in VIIIº modios et Fernandus |24 Pelaiz VIIIº morabitinos super hereditatem inUilones. Et domina Maior unum |25 morabitinum. Petrus testis. Gomez testis. Nunus testis.
3
1239
Orraca Picota vende a Paio Picote a herdade que possuía em Roi Verde, na freguesia de Santa María de Barxés (co. Muíños).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 110rv. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 204, nº 318). Ed.: Marques (2016, 217 s., nº 321).
De Riuulo Uerde |2
Sub Christi nomine. Ego Vrraca Picota fatio cartam uen|3ditionis de hereditate mea propria quam habeo in villa |4 que uocant Uarzééses in loco qui diciturRiuulo Uerde ex|5ceptis inde matos vobis Pelagio Picoti uendo ipsam here|6ditatem meam iam dictam cum montibus et fontibus et do|7mibus et cum totis suis terminis per ubi eam melius |8 potueritis inuenire pro precio nominato quod de uobis accepi |9 Lª. X. Ve soldos quod mihi et uobis bene complacuit et de precio apud |10 uos nichil remansit in debito per dare. Jgitur de hac die ha|11beatis uos ipsam hereditatem meam et omnis uox uestra et |12 faciatis de ea quicquid placuerit uobis imperpetuum. Et si aliquis |13 homo uenerit tam de meis propinquis quam de extraneis quj |14 hanc cartam uoluerit frangere quantum quesierit tantum |15 uobis aut cui uocem uestram dederitis in duplum componat |16 et domino terre CCCos solidos exsoluat et carta semper maneat in robore. Facta carta uenditionis jn era Mª. CCª. LXXª. VIJª. Regnan|17te in Legione et Castella rege domno Fernando. Jn Auria |18 episcopo domno Laurentio. Tenente Limiam Fernando Iohannis |19 et Pelagius Arie. Jn Cellanoua abbas Fernando Gomez. Tenente |20 Auelaeda Rudericus Suariz. Ego Vrraca Picota hanc car|21tam coram testibus roboro et confirmo. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Fernandus Pelaiz presbiter, testis. Fernandus Menendi, testis. Dominicus Uéégas, testis. Rudericus Abráia, testis.
(2ª col.) Pelagius Arie, testis. Fernandus Ruderici, testis. Munio Menendi, testis. Petrus qui notujt. (Signum)
4
1245
Múnio Mendes e a sua esposa, Orraca Gonçalves, doam ao convento de Santa Maria de Fiães uma leira em Roi Verde, na freguesia de Santa Maria de Barxés (co. Muíños).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 112rv. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 206, nº 324). Ed.: Marques (2016, 221, nº 327).
De Rio Uerde |2
In Dei nomine. Notum sit omnibus presentibus et futuris quod ego |3 Munio Menendi et uxor mea Vrraca Gundisaluj per reme|4dio animarum nostrarum damus in presenti et concedimus monasterio |5 Sancte Marie de Fenalibus unam leiram quam habemus in loco |6 qui diciturRio Uerde iuxta pozum. Damus atque concedimus |7 ipsam leiram eidem monasterio ut semper habeat et faciat |8 de ea quicquid placuerit abbati et conuentui imperpetuum. |9 Si aliquis homo uenerit ex parte nostra uel de extranea |10 qui hanc donationem nostram frangere uoluerit sit maled|11ictus et pariat ipsam hereditatem duplatam monasterio su|12pradicto et domino terre aut cui uocem monasterij pulsauit pectet |13 duos solidos donatione semper maneat in suo robore. |14 Facta donatione sub era Mª. CCª. LXXXª. IIJª. Regnan|15te rege domno Fernando jn Legione et Castella. Jn Auria |16 episcopo domno Laurentio. Tenente Limiam Fernando Iohannis et Pe|17lagio Arie. Tenente Auelaneda Ruderico Suariz. Ego |18 Munio Menendi cum uxore mea iam dicta hanc cartam robo|19ramus et confirmamus. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Munio Menendi, testis. Laurentius Fernandi, testis. Egas Laurencij, testis.
(2ª col.) Michael Martini, testis. Lupus Ruderici, testis. (Signum)
5
1245
Fernando Mendes, Fernando Rodrigues, Gomes Fernandes, João Fernandes, Gomes Peres e Orraca Cotrofa doam ao mosteiro de Santa Maria de Fiães os seus respectivos quinhões nos lugares de Roi Verde, Veiga e Outeiro.
ADB, Manuscritos 1052, fols. 112v–113r. Apontamentos à margem: Na margem inferior direita, um apontamento coevo: «fierit tantum». Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 206 s., nº 325). Ed.: Marques (2016, 221 s., nº 328).
De Rio Uerde |2
In Dei nomine. Ego Fernandus Menendi cum uxore mea Luba |3 Nuniz damus in presenti et concedimus monasterio Sancte Marie de |4 Fenalibus totam hereditatem quam comparauimus de Ruderico Me|5nendi et de Gundisaluo Gomecij in una septima de Río |6Uerde pro amore Dei et Beate Marie et per remissione peccatorum nostrorum. |7 Jtem ego Fernandus Roderici do in presenti et concedo monasterio |8 Beate Marie de Fenalibus unam leiram quam habeo in a quarta |9 de Ueiga quam fuit de mea auola per anima patris mei Roderi|10ci Menendi. Jtem ego Gomez Fernandi do in presenti et con|11cedo monasterio Sancte Marie de Feaes totam hereditatem quam |12 habeo in Riuulo Uerde per anima mea et remissione peccatorum |13 meorum. Jtem ego Johannis Fernandi do in presenti et concedo Beate |14 Marie de Fenalis quantum quinionem habeo in loco qui uocatur |15Rio Uerde per anima mea et remissione peccatorum meorum. Jtem |16 ego Gomez Petri per anima mea et remissione peccatorum meorum |17 do in presenti et concedo monasterio Sancte Marie de Fenalibus |18 quantum quinionem habeo in Riuulo Uerde in septima de Au|19teiro. Jtem ego Vrraca Cotrofa pro anima mea et remissione |20 peccatorum meorum do in presenti et concedo monasterio Sancte Marie |21 de Fenalibus quantum quinionem habeo in septima de Auteiro. |22 Omnes nos supranominati damus atque concedimus supradictas here|23ditates iam dicto monasterio pro animabus nostris et pro remissio|ne peccatorum nostrorum et ut participes simus bonorum omnium |24 qui in ipso monasterio fiunt et fient. Si aliquis homo ex par|25te nostra uel de extranea uenerit qui hanc donationem nostram |26 frangere uoluerit, in primis sit maledictus et quantum inqui|27sierit tantum monasterio supradicto in duplum componat |28 et regio fisco uel cui uocem monanasterij [sic] pulsauerit |29 duos solidos exsoluat. Donatione nostra robur obtineat imperpe|30tuum. Facta donatione sub era Mª. CCª. LXXXª. IIJª. Regnan|31te in Legione et Castella rege domno Fernando. Tenente |32 Limiam Fernando Iohannis et P. Pelagij. Tenente Auelaneda |33 Roderico Suariz. Jn Auria episcopo domno Laurentio. Omnes nos supra|34nominati qui hanc donationem fecimus coram testibus manus |35 nostras roboramus. Qui uiderunt et audierunt et presentes fuerunt:
(1ª col.) Gundisaluus Móógo, capellanus ecclesie de Varzéénses, testis. Fernandus Iol, testis. Lupus Menendi, testis. Fernandus Lupiz, miles, testis. Fernandus Lupi, clericus de Uilar, et alij multi de ipsa villa, testis.
(2ª col.) Munio Menendi, confirmat. Dominicus Uéégas, confirmat. Johannes Fernandi, confirmat. Laurentius Fernandi, confirmat. Martinus Fernandi, confirmat.
Martinus qui notuit. (Signum)
6
1241
Adão Salvadores e a sua esposa, Exemena Gonçalves, vendem ao convento de Santa Maria de Feães a herdade que o casal detinha em Montecelo, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande), em troca de uma casa que tinha pertencido a Gonçalo Gonçalves de Trarigo.
ADB, Manuscritos 1052, fols. 113rv. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 207, nº 326). Ed.: Marques (2016, 222 s., nº 329).
De Carpazaes. |2
Sub Christi nomine. Ego Adam Saluatoris cum uxore mea |3 Exemena Gundisalui facimus cartam uenditionis |4 vobis domno Johanni abbati et conuentui monasterij de Feaes |5 de nostra hereditate propria quam habemus in villa que uocatur |6 Carpazaes in loco qui dicitur Montezelo. Vendimus uobis ipsam |7 hereditatem totam quam habui de parte patris mei domni Sal|8uatoris cum montibus et fontibus et domibus et uallibus et cum totis |9 suis terminis ingressibus et regressibus per ubi eam melius potueri|10tis inuenire pro precio nominato quod de uobis accepimus uidelicet unam |11 uestram casam que stat in Quintana que fuit de Gundisaluo |12 Gundisalui de Transriuulo. Damus uobis et concedimus ipsam |13 hereditatem pro ipsa casa tali uidelicet pacto quod teneamus ipsam |14 iam dictam casam tantum in uita nostra et post mortem nostram |15 ipsa casa et ipsa hereditas remaneant predicto monasterio sine |16 ullo impedimento. Si aliquis homo uenerit tam de nostris quam |17 de extraneis qui hanc cartam irrumpere uoluerit quantum que|18sierit tantum uobis in dupplum reddat et domino terre aut cui uocem |19 uestram dederitis pectet CC solidos et carta semper maneat in suo |20 robore Facta carta uenditionis sub era Mª. CCª. LXXª. VIIIJª. |21 Regnante rege domno Fernando jn Castella et in Legione. |22 Jn Auriense episcopo domno Laurentio. Tenente Limiam Fer|23nando Iohannis et Pelagio Arie. Tenente Celme Fernando Iohannis. |24 Tenente villam de Carpazaes Menendo Lupi et Menendo |25 Garsie. Maiordomus Petrus Uelasci et Martinus Bezerréiro. |26 Ego Adam Saluatoris cum uxore mea supradicta hanc cartam |27 roboramus et confirmamus. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Arias Belai, testis. Gundisaluo Belai, testis. Petrus Subrinus, testis. Munio Roderici, testis.
(2ª col.) Arias Petri, testis. Petrus Thome, testis. Martinus Iohannis, testis. Petrus Pelagij qui notuit. (Signum)
7
1202, abril
João Peres vende a Gonçalvo Alvites uma herdade situada em Trarigo, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 113v–114r. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 208, nº 328). Ed.: Marques (2016, 223 s., nº 331).
De Carpazaes. |2
In Dei nomine. Ego Johannes Petri fatio cartam uenditionis tibi |3 Gundisaluo Aluiti de hereditate mea propria quam habeo ex parte |4 auorum meorum in uilla que dicitur Carpazanis in loco qui |5 uocaturTrasríu. Vendo eam tibi pro bonam pacem et pro bonam |6 uoluntatem uidelicet quantum ibi habeo cum montibus et fontibus |7 et uallibus et domibus et cum totis terminis per ubi illam me|8lius potueris inuenire tu et omnis uox tua imperpetuum pro |9 precio quod de te accepi LXª soldos quod mihi et tibi bene placuit |10 et de precio nichil remansit per dare. Jgitur de hac die habeas |11 tu ipsam hereditatem et omnis uox tua et facias de ea quicquid |12 placuerit tibi imperpetuum. Et si aliquis homo uenerit uel uenero ex parte |13 mea uel de extranea qui hanc cartam uoluerit frangere quantum |14 inquisierit tantum tibi aut cui uocem tuam tenuerit in duplum con|15ponat et domino terre uel cui uocem dederis pectet Cm solidos. Carta ma|16neat in suo robore. Facta carta uenditionis jn era Mª. CCª. |17 LXª. mense aprilis. Regnante rege domno Alfonso jn Le|18gione. Tenente Limiam Gundisauluus Iohannis. Tenente |19 opidum de Celme Lupus Roderici. Jn Auria episcopus dominus Alfonsus. |20 Jn Cellanoua abbas dominus Fernandus Petri. Ego Johannes Petri in ista car|21ta qua mandaui facere manos meas roboro. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Petrus Petri et suo filio, testes. Vincentius Petri, testis. Saluator Fernandi, testis.
(2ª col.) Pelagius Móógus, testis. Johannes Petri, testis. Saluador, testis.
(3ª col.) Petrus, testis. Pelagius, testis. Johannes, testis.
Ego Pelagius scripsi hanc cartam. (Signum)
8
1202
Paio Afonso, com a sua irmã Maria Pais e o seu sobrinho Pedro Peres, vendem a Gonçalvo Alvites e à sua esposa Maria Peres a herdade que possuíam em Trarigo, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 114rv. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 208, nº 329). Ed.: Marques (2016, 224, nº 332).
De Trasrio. |2
Sub Christi nomine. Ego Pelagius Alfonsi cum germana mea |3 Maria Pelaiz et cum sobrino meo Petro Petri tibi Gundi|4saluo Aluiti et uxori tue Marie Petri facimus cartam uenditio|5nis de hereditate nostra propria quam habemus in Trasrío. Vendimus uobis |6 ipsam hereditatem cum montibus et fontibus et uallibus et domibus |7 et cum totis terminis per ubi eam melius potueritis inuenire |8 pro pretio nominato quod de vobis accepimus XXXª solidos quod nobis et uobis |9 bene complacuit et de precio aput uos nichil remansit per dare. |10 Jgitur de hac die habeatis uos ipsam hereditatem et omnis |11 progenies uestra et faciatis de ea quicquid placuerit uobis imperpetuum, |12 et si aliquis homo uenerit tam de meis propinquis quam de extraneis |13 qui hanc cartam irrumpere uoluerit quantum inquisierit |14 tantum uobis in duplum componat et domino terre uel cui uocem uestram |15 dederitis pectet C solidos carta semper robur obtineat. Facta |16 carta uenditionis sub era Mª. CCª. LXª. Regnante in |16 Legione rege domno Alfonso. In Auria episcopo domino Alfon|17so. Tenente Limiam domino Gundisaluo Iohannis. Jn Cellanoua |18 abbas Pelagius. Tenente Celmem Lupus Roderici. Prelatus ecclesie |19 Sancti Felicis Pelagius. Ego Pelagius Alfonsi et Maria Pelaiz et Petrus |20 Petri qui hanc cartam iussimus facere in concilio coram bonis |21 hominibus manos nostras roboramus. Qui presentes fuerunt.
(1ª col.) Gundisaluus Gundisalui, testis. Pelagius Menendiz, testis. Domnus Saluator, testis.
(2ª col.) Petrus Alfonsi, testis. Petrus Iohannis, testis. Petrus Móógus Sancti Iohannis, testis.
Albinus qui notuit. (Signum)
9
1227
Pedro Amarante vende a Gonçalo Alvites e à sua esposa Maria Peres a herdade que detinha em Trarigo, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 115rv. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 209 s., nº 332). Ed.: Marques (2016, 226, nº 335).
De Carpazaes. |2
Sub nomine Christi. Ego Petrus Amaranti tibi Gundisaluo |3 Aluiti et uxori tue Marie Petri fatio cartam uen|4ditionis de hereditate mea propria quam habeo in villa que |5 uocant Carpazaes in loco qui dicitur Trasrío. Vendo uobis ipsam |6 hereditatem cum montibus et fontibus et uallibus et domibus et cum |7 totis suis terminis per ubi melius potueritis eam inuenire |8 pro precio quod de uobis accepi IJos solidos et medium et IIJes denarios |9 de uendas quod mihi et uobis bene complacuit et de precio nichil |10 remansit per dare. Jgitur ab hac die habeatis uos ipsam |11 hereditatem et omnis progenies uestra et faciatis de ea quicquid |12 placuerit uobis imperpetuum et si aliquis homo uenerit qui hanc |13 cartam uoluerit frangere quantum inquisierit tantum |14 uobis in duplum reddat et domino terre pectet C solidos et semper |15 carta maneat in suo robore. Facta carta uenditionis |16 sub era Mª. CCª. LXª. Vª. Regnante in Legione domno |17 Alfonso rege. Jn Auria episcopus Laurentius. Tenente Li|18miam Martino Sanchij. Jn Cellanoua abbas Petrus IIIJus. Te|19nente opidum de Celme Petrus Menendi sub manu eius Didacus |20 Gundisalui. Maiordomus Martinus Agulie. Ego Petrus Amaran|21te hanc cartam roboro et confirmo. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Adam, testis. Petrus Folgadus, testis. Dominus Thomas, testis.
(2ª col.) Petrus Tomas, testis. Johannes Petri, confirmat. Munio Muniz, confirmat.
(3ª col.) Petrus quj notuit. (Signum)
10
1216
Marinha Peres vende a Gonçalo Alvites e à sua esposa, Maria Peres, a sua herdade no lugar de Trarigo, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 115 v. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 210, nº 333). Ed.: Marques (2016, 226 s., nº 336).
De Carpazaes. |2
Sub nomine Christi. Ego Marina Petri fatio cartam uendi|3cionis de hereditate mea propria quam habeo in villa que |4 dicitur Carpazanes in collatione Sancti Felicis in loco qui uocatur |5Tra\s/riuolo tibi Gundisaluo Aluiti et uxori tue Marie Petri |6 de meo quinione de una leira de Auteiro et alia leira de Fogio. |7 Vendo uobis totum meum quinionem de ipsis léireis pro precio nominato quod |8 de uobis accepi VIIIJem solidos quod mihi et uobis bene complacuit et de precio |9 apud uos nichil remansit in debito per dare. Jgitur de hac die habea|10tis et possideatis uos ipsam hereditatem et omnis uox uestra et facia|11tis de illa quicquid placuerit uobis imperpetuum. Et si aliquis homo uenerit |12 uel uenero ex parte mea uel de extranea qui hanc cartam uoluerit |3 frangere quantum inquisierit tantum uobis in duplo reddat et domino terre |14 pectet C solidos carta nichilominus in suo robore permanente. Facta |15 carta uenditionem sub era Mª. CCª. Lª. IIIJª. Regnante in Legione |16 domno Alfonso rege. Jn Auria episcopo domno Fernando. Tenente Li|17miam infans dominus Petrus. Jn Cellanoua abbas Petrus Petri. Tenente cas|18tellum de Celme dominus Petrus Fagám sub manu eius Gomez Menendi. |19 Ego Marína Petri primo posita qui hanc cartam iussi fieri in concilio |20 coram bonis hominibus manos meas roboro. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Petrus Gundisalui, testis. Lupus Reíriz, testis.
(2ª col.) Johannes Petri, testis. Johannes Cabron, testis.
(3ª col.) Petrus qui notuit.
11
1230
Domingos Peres e a sua esposa, Orraca Pais, vendem a Gonçalo Alvites e à sua esposa Maria Peres a herdade de que eram proprietários no lugar de Trarigo, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 115v–116r. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 210, nº 334). Ed.: Marques (2016, 227, nº 337).
De Carpazaes. |2
Sub nomine Christi. Ego Dominicus Petri cum uxore mea Vrraca Pelagij |3 simul cum filijs et filiabus nostris facimus cartam uenditionis |4 de hereditate nostra propria quam habemus in villa que dicitur Carpa|5zanes in loco qui uocaturTrasrio in collatione Sancti Felicis tibi |6 Gundisaluo Aluiti et uxori tue Marie Petri. Vendimus uobis ipsam |7 hereditatem cum montibus et fontibus et uallibus et domibus et cum |8 totis suis terminis per ubi uos eam melius potueritis inuenire |9 pro precio nominato quod de uobis[28] accepimus VIIJº solidos quod nobis et |10 uobis bene complacuit. Et de precio apud uos nichil remansit in |11 debito per dare. Jgitur de hac die habeatis uos ipsam hereditatem |12 et omnis progenies uestra et faciatis de ea quicquid placuerit uobis |13 imperpetuum. Et si aliquis homo uenerit tam de nostris propinquis quam |14 de extraneis qui hanc cartam uoluerit frangere quantum inqui|15sierit tantum uobis in duplum componat et domino terre pectet Lª solidos et karta |16 maneat in robore. Facta carta uenditionis sub era Mª CCª |17 LXª VIIJª. Regnante rege domino Alfonso jn Legione. Jn Auria episcopus |18 Laurentius. Tenente Limiam jnfans domnus Petrus. Tenente |19 Celme Fernandus Iohannis sub manus eius Petrus Lupi et Didacus Gun|20disalui. Maiordomus qui habuit inde uendas Adam. Ego Domini|21cus Petri cum uxore mea et cum filijs et filiabus nostris qui hanc cartam |22 fieri iussimus in concilio manos nostras roboramus. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Domnus Adam, testis. Martinus Iohannis, testis. Petrus Faichias, testis. Munio Bugalio, testis. Petrus Iohannis, testis.
(2ª col.) Martinus Petri, confirmat. Fernandus Muniz et suus filius Petrus Fernandi, confirmant. Domna Aldora, confirmat. Petrus qui notuit.
12
1236
Gonçalo Rodrigues, dito «Peras», vende ao convento de Santa Maria de Fiães aquilo que possuía no monte dos Noxás, na freguesia de San Pedro Fiz de Carpazás (co. Bande).
ADB, Manuscritos 1052, fols. 116v–117r. Transcrição parcial: Ferro Couselo (Fernández Rey 1995, 212, nº 337). Ed.: Marques (2016, 228 s., nº 340).
De Ornegaes. |2
In Dei nomine. Ego Gundisaluus Roderici quonomento Peras vobis |3 domno Johanni abbati et conuentui Sancte Marie de Fenalibus |4 pro anima mea et remissione peccatorum meorum do in pre|5senti et concedo porcionem meam quam habeo in monte |6 qui diciturOrnegaes nominatim IIIJª de ipso monte et iacet |7 in termino de Carpazaes et insuper quantum mando uobis quan|8tum cultificare potuero in ipso monte. Do uobis et concedo |9 istam hereditatem ut habeatis et possideatis uos eam et |10 omnes successores uestri qui in ipso monasterio Deo et Beate |11 Marie seruierint. Siquis autem uobis calumpniauerit istam |12 hereditatem sit maledictus et domino terre aut cui uocem de|13deritis pariat centum aureos et duplet uobis hereditatem. Facta carta donationis jn era Mª CCª LXXª IIIJª. Jn Legione |14 et Castella regnante rege domno Fernando. Tenente |15 castellum de Celme domnus Fernandus Iohannis. Episcopus Auriense Lau|16rentius. Ego Gundisaluus Roderici hanc cartam manibus pro|17prijs roboro et confirmo. Qui presentes fuerunt:
(1ª col.) Rudericus, testis. Garsias, testis. Velascus, testis.
(2ª col.) Lupus, testis. Petrus, testis. Martinus, testis.
(3ª col.) Petrus qui notuit. (Signum)
© 2018 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston
Artikel in diesem Heft
- Frontmatter
- Aufsätze
- ¿Tienen significado los nombres propios?
- Individuo e comunità di fronte alla paretimologia
- Telling the difference: linguistic differentiation and identity in Guillem de Berguedà, Giacomo da Lentini and Bonifacio Calvo
- Competencia entre palatalización y nasalización en las secuencias ‑ngul‑ en castellano
- El nombre de pila español en los albores del Siglo de Oro (a propósito del Libro de los baptizados en esta Santa Iglesia de Sevilla)
- La varia lectio en la transmisión del De medicina equorum: algunas hipótesis sobre el modelo de la versión gallega de Giordano Ruffo
- Polyfonctionnalité adverbiale, grammaticalisation et subjectivation : le cas de sérieusement, seriamente et en serio
- O Cartulário de Fiães enquanto corpus toponímico: acerca de alguns nomes de lugar na fronteira galego-portuguesa
- Miszellen
- Aspetti sintattici e semantici di «nome + da + infinito» in diacronia
- Romagnolo fe(r) e’ curdo(n) ‘fare le fusa’
- Arabismi latino medievali negli atti notarili genovesi del mar Nero
- L’alitta dal γυμνάσιον alla spezieria
- Ital. ammazzare (con considerazioni su stramazzare, mattare, mazzare)
- Spigolature di anglicismi: a proposito di leggings e altri (recenti) forestierismi
- Besprechungen
- Éva Buchi / Wolfgang Schweickard (edd.), Dictionnare Étymologique Roman (DÉRom) 1. Génèse, méthodes et résultats (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 381), Berlin, De Gruyter, 2014, X + 730 p. Éva Buchi / Wolfgang Schweickard (edd.), Dictionnaire Étymologique Roman (DÉRom) 2. Pratique léxicographique et réflexions théoriques (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 402), Berlin, De Gruyter, 2016, XIV + 617 p.
- Le Jeu d’Adam, Édition critique et traduction par Geneviève Hasenohr. Introduction par Geneviève Hasenohr et Jean-Pierre Bordier (Texte courant, 1), Genève, Droz, 2017, CXLVI + 257 p. La Vie de Saint Alexis, Édition, introduction, notes et index de Maurizio Perugi. Traduction en français moderne de Valérie Fasseur et Maurizio Perugi (Texte courant, 2), Genève, Droz 2017, L + 121 p.
- Glynnis M. Cropp (ed.), La Voie de povreté et de richesse (MHRA critical texts, 51), Cambridge, MHRA, 2016, 138 p.
- Gabriele Giannini, Un guide français de Terre sainte, entre Orient latin et Toscane occidentale (Recherches littéraires médiévales, 21), Paris, Classiques Garnier, 2016, 352 p.
- Nils B. Thelin, L’aspect, le temps et la taxis en français contemporain. Vers une sémantique de la perspective temporelle (Studia Romanica Upsaliensia, 83), Uppsala, Uppsala Universitet, 2016, 311 p.
- Silvio Melani (ed.), «Per sen de trobar». L’opera lirica di Daude de Pradas (Publications de l’Association Internationale d’Études Occitanes, 11), Turnhout, Brepols, 2016, 326 p.
- Paolo Pellegrini, Dante tra Romagna e Lombardia. Studi di Linguistica e Filologia Italiana (Storie e linguaggi, 21), Padova, libreriauniversitaria, 2016, 204 p.
- «Les aventures des Bruns». Compilazione guironiana del secolo XIII attribuibile a Rustichello da Pisa, Edizione critica a cura di Claudio Lagomarsini (Archivio Romanzo, 28), Firenze, Sismel-Edizione del Galluzzo, 2014, XVIII + 620 p.
- Francesco Crifò, I «Diarii» di Marin Sanudo (1496–1533). Sondaggi filologici e linguistici (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 393), Berlin/Boston, De Gruyter, 2016, XII + 554 p.
- Stefano Telve, Anticausatività e passività. Il costrutto «rimanere» + participio passato. Uno studio di sintassi dell’italiano in diacronia (Studia Romanica, 202), Heidelberg, Winter, 2016, 165 p.
- Philipp Barbarić, Che storia che gavemo qua. Sprachgeschichte Dalmatiens als Sprechergeschichte (1797 bis heute) (Spazi comunicativi/Kommunikative Räume, 12), Stuttgart, Steiner, 2015, 280 p.
Artikel in diesem Heft
- Frontmatter
- Aufsätze
- ¿Tienen significado los nombres propios?
- Individuo e comunità di fronte alla paretimologia
- Telling the difference: linguistic differentiation and identity in Guillem de Berguedà, Giacomo da Lentini and Bonifacio Calvo
- Competencia entre palatalización y nasalización en las secuencias ‑ngul‑ en castellano
- El nombre de pila español en los albores del Siglo de Oro (a propósito del Libro de los baptizados en esta Santa Iglesia de Sevilla)
- La varia lectio en la transmisión del De medicina equorum: algunas hipótesis sobre el modelo de la versión gallega de Giordano Ruffo
- Polyfonctionnalité adverbiale, grammaticalisation et subjectivation : le cas de sérieusement, seriamente et en serio
- O Cartulário de Fiães enquanto corpus toponímico: acerca de alguns nomes de lugar na fronteira galego-portuguesa
- Miszellen
- Aspetti sintattici e semantici di «nome + da + infinito» in diacronia
- Romagnolo fe(r) e’ curdo(n) ‘fare le fusa’
- Arabismi latino medievali negli atti notarili genovesi del mar Nero
- L’alitta dal γυμνάσιον alla spezieria
- Ital. ammazzare (con considerazioni su stramazzare, mattare, mazzare)
- Spigolature di anglicismi: a proposito di leggings e altri (recenti) forestierismi
- Besprechungen
- Éva Buchi / Wolfgang Schweickard (edd.), Dictionnare Étymologique Roman (DÉRom) 1. Génèse, méthodes et résultats (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 381), Berlin, De Gruyter, 2014, X + 730 p. Éva Buchi / Wolfgang Schweickard (edd.), Dictionnaire Étymologique Roman (DÉRom) 2. Pratique léxicographique et réflexions théoriques (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 402), Berlin, De Gruyter, 2016, XIV + 617 p.
- Le Jeu d’Adam, Édition critique et traduction par Geneviève Hasenohr. Introduction par Geneviève Hasenohr et Jean-Pierre Bordier (Texte courant, 1), Genève, Droz, 2017, CXLVI + 257 p. La Vie de Saint Alexis, Édition, introduction, notes et index de Maurizio Perugi. Traduction en français moderne de Valérie Fasseur et Maurizio Perugi (Texte courant, 2), Genève, Droz 2017, L + 121 p.
- Glynnis M. Cropp (ed.), La Voie de povreté et de richesse (MHRA critical texts, 51), Cambridge, MHRA, 2016, 138 p.
- Gabriele Giannini, Un guide français de Terre sainte, entre Orient latin et Toscane occidentale (Recherches littéraires médiévales, 21), Paris, Classiques Garnier, 2016, 352 p.
- Nils B. Thelin, L’aspect, le temps et la taxis en français contemporain. Vers une sémantique de la perspective temporelle (Studia Romanica Upsaliensia, 83), Uppsala, Uppsala Universitet, 2016, 311 p.
- Silvio Melani (ed.), «Per sen de trobar». L’opera lirica di Daude de Pradas (Publications de l’Association Internationale d’Études Occitanes, 11), Turnhout, Brepols, 2016, 326 p.
- Paolo Pellegrini, Dante tra Romagna e Lombardia. Studi di Linguistica e Filologia Italiana (Storie e linguaggi, 21), Padova, libreriauniversitaria, 2016, 204 p.
- «Les aventures des Bruns». Compilazione guironiana del secolo XIII attribuibile a Rustichello da Pisa, Edizione critica a cura di Claudio Lagomarsini (Archivio Romanzo, 28), Firenze, Sismel-Edizione del Galluzzo, 2014, XVIII + 620 p.
- Francesco Crifò, I «Diarii» di Marin Sanudo (1496–1533). Sondaggi filologici e linguistici (Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 393), Berlin/Boston, De Gruyter, 2016, XII + 554 p.
- Stefano Telve, Anticausatività e passività. Il costrutto «rimanere» + participio passato. Uno studio di sintassi dell’italiano in diacronia (Studia Romanica, 202), Heidelberg, Winter, 2016, 165 p.
- Philipp Barbarić, Che storia che gavemo qua. Sprachgeschichte Dalmatiens als Sprechergeschichte (1797 bis heute) (Spazi comunicativi/Kommunikative Räume, 12), Stuttgart, Steiner, 2015, 280 p.