Home Ein überflüssiger und ein nur ansatzweise richtiger Eingriff in den überlieferten Text von Ciceros Schrift De fato
Article
Licensed
Unlicensed Requires Authentication

Ein überflüssiger und ein nur ansatzweise richtiger Eingriff in den überlieferten Text von Ciceros Schrift De fato

  • Hermann Weidemann EMAIL logo
Published/Copyright: July 21, 2022
Become an author with De Gruyter Brill

Abstract

In the present article, proposed corrections to two passages of Cicero’s treatise De fato are examined. It is shown that, on the one hand, a widely accepted correction for §27 that replaces the well attested reading vera fuerunt instantia ... vera erunt instantia with vera fuerit instantia ... vera erit instantia is unnecessary, and that, on the other hand, my recently suggested correction for §48, which replaces the obviously false reading Nam si atomis ..., illud quoque ... with Aut num, si atomis ..., illud quoque ...?, is deficient and should be improved to Nam si atomis ..., num illud quoque ...?

Verzeichnis der verwendeten Literatur

M. Tullii Ciceronis libri De divinatione et De fato. Recensuit, & suis animadversionibus illustravit ac emendavit Joannes Davisius, Cambridge 1721. Editio Secunda, melior & emendatior, Cambridge 1730.Search in Google Scholar

M. Tullii Ciceronis Opera Omnia, ex recensione Io. Aug. Ernesti, qui et notas suas adiecit. Vol. IV, pars 1: Opera philosophica, Halle a.d.S. 1776 (717–736: De fato).Search in Google Scholar

M. Tullii Ciceronis De divinatione et De fato libri cum omnium eruditorum annotationibus, quas Ioannis Davisii editio ultima habet. Textum [...] recognovit, Friderici Creuzeri et Caroli Philippi Kayseri suasque animadversiones addidit Georg. Henr. Moser, Frankfurt a. M. 1828.Search in Google Scholar

Cicero, De oratore, Book III, De fato, Paradoxa Stoicorum, De partitione oratoria, with an English Translation by H. Rackham, Cambridge (Mass.)/London 1942 (Nachdruck 1982).10.4159/DLCL.marcus_tullius_cicero-de_partitione_oratoria.1942Search in Google Scholar

M. Tulli Ciceronis De natura deorum libri III. Edited by Arthur Stanley Pease, Cambridge/Mass. 1955 (Bd. I), 1958 (Bd. II) (Nachdruck Darmstadt 1968).Search in Google Scholar

M. Tulli Ciceronis De divinatione, De fato, Timaeus. Edidit Remo Giomini (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia, fasc. 46), Leipzig 1975.Search in Google Scholar

Marcus Tullius Cicero, Vom Wesen der Götter / De natura deorum, lateinisch-deutsch, herausgegeben, übersetzt und erläutert von Wolfgang Gerlach und Karl Bayer (Sammlung Tusculum), München 1978 (3. Auflage, München/Zürich 1990).Search in Google Scholar

Cicero: On Fate (De Fato) & Boethius: The Consolation of Philosophy (Philosophiae Consolationis) IV.5–7, V. Edited with an Introduction, Translations and Commentaries by R. W. Sharples, Warminster 1991.Search in Google Scholar

Marcus Tullius Cicero, Vom Wesen der Götter / De natura deorum, lateinisch-deutsch, herausgegeben, übersetzt und kommentiert von Olof Gigon und Laila Straume-Zimmermann (Sammlung Tusculum), Zürich/Düsseldorf 1996.Search in Google Scholar

Marcus Tullius Cicero, Über das Schicksal / De fato, lateinisch-deutsch, herausgegeben und übersetzt von Karl Bayer (Sammlung Tusculum), München 1963 (4., überarbeitete Auflage, Düsseldorf/Zürich 2000).Search in Google Scholar

Cicerone, Il fato, introduzione, edizione, traduzione e commento di Stefano Maso, Rom 2014.Search in Google Scholar

Marcus Tullius Cicero, De fato / Über das Schicksal, lateinisch-deutsch, übersetzt und herausgegeben von Paola Calanchini, Stuttgart 2015.Search in Google Scholar

Marcus Tullius Cicero, Über das Schicksal / De fato, lateinisch-deutsch, herausgegeben, übersetzt und erläutert von Hermann Weidemann (Sammlung Tusculum), Berlin/Boston 2019.Search in Google Scholar

Cicerone, Il fato (testo latino a fronte), saggio introduttivo, nuova traduzione e note a cura di Andrea Filippetti, Santarcangelo di Romagna 2020.Search in Google Scholar

Th. Burkard/M. Schauer, Lehrbuch der lateinischen Syntax und Semantik, begründet von Hermann Menge, Darmstadt 62020.Search in Google Scholar

L. Casarsa/M. D’Angelo/C. Scalon, La libreria di Guarnerio d’Artegna, Udine 1991.Search in Google Scholar

A. Di Meglio, Il De Fato di Cicerone: un commento tematico, o.O. (Ururi: Al segno di Fileta) 2019.Search in Google Scholar

S. Drücke, Humanistische Laienbildung um 1500. Das Übersetzungswerk des rheinischen Humanisten Johann Gottfried, Göttingen 2001.Search in Google Scholar

A. R. Dyck, [Besprechung von Weidemann (2019)], BMCR 2020.01.49 (ohne Paginierung).Search in Google Scholar

S. Maso, „Clinamen ciceroniano“, in: C. Natali/S. Maso (Hg.), La catena delle cause. Determinismo e antideterminismo nel pensiero antico e contemporaneo, Amsterdam 2005, 255–268.Search in Google Scholar

S. Maso, Capire e dissentire. Cicerone e la filosofia di Epicuro, Neapel 2008.Search in Google Scholar

S. Maso, „Cicero, De fato 46–48“, in: S. Maso (Hg.), Cicerone, De fato, Seminario internazionale, Venezia 10–12 luglio 2006, Amsterdam/Venedig 2012 (= Lexis 25, 2007, 1–162), 121–142.Search in Google Scholar

S. Maso, [Besprechung von Weidemann (2019)], Elenchos 41, 2020, 195–200.10.1515/elen-2020-0010Search in Google Scholar

P. L. Schmidt, [Besprechung von Bayer (1963)], Gnomon 39, 1967, 495–500.Search in Google Scholar

P. L. Schmidt, Die Überlieferung von Ciceros Schrift „De legibus“ in Mittelalter und Renaissance, München 1974.Search in Google Scholar

H. Weidemann, „Ein venezianischer Wiegendruck als Bindeglied zwischen zwei Cicero-Handschriften aus Ulm und San Daniele del Friuli“, Codices Manuscripti et Impressi 133, 2021, 19–33.Search in Google Scholar

Online erschienen: 2022-07-21
Erschienen im Druck: 2022-07-05

© 2022 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston

Downloaded on 22.9.2025 from https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.1515/phil-2022-0109/html
Scroll to top button