Home Libro de Alexandre: tres notas de critica textual
Article
Licensed
Unlicensed Requires Authentication

Libro de Alexandre: tres notas de critica textual

  • Francisco de Borja Marcos Alvarez EMAIL logo
Published/Copyright: June 10, 2016
Become an author with De Gruyter Brill

Abstract

In 2014 Juan Casas Rigall published an excellent edition of the Libro de Alexandre (ca. 1225) in the Biblioteca Clásica collection of the Real Academia Española. This article makes a number of critical remarks on the work of Casas Rigall: 1. The verb sarraçear, which appears in stanza 2556, verse b, is found nowhere else in Spanish literature, and therefore constitutes a hapax legomenon. So far, the editors of the Alexandre have identified it as a variant of the Spanish verb zaracear. After a semantic analysis of the latter word, the present article considers sarraçear as a hybride derivation of a Basque root attached to a Castilian suffix; 2. In verse 2556c the verb desemblar is misinterpreted due to a conflation with a homonymous verb. In reality, however, one of them derives from Lat. similis, whereas the other comes from Lat. simul. Sp. desemblar is a gallicism in Spanish; 3. Stanza 2170 is part of the episode in which Alexander and his army undertake an expedition in India during which they encounter strange beings. In stanza 2170 appear individuals with three pairs of hands which have been considered as monsters by Casas Rigall. By means of a detailed semantic and syntactical analysis, the present article shows that this interpretation is unfounded, and suggests an alternative interpretation.

4 Bibliografía

Alarcos Llorach, Emilio, Libro de Alexandre. Estrofas 2554–2566, Archivum 33 (1983), 13–18.Search in Google Scholar

Alonso Garrote, Santiago, El dialecto vulgar leonés hablado en Maragatería y tierra de Astorga. Notas gramaticales y vocabulario, Astorga, López, 1909.Search in Google Scholar

Arranz, Luis (ed.), Cristóbal Colón, Diario de a bordo, Madrid, Historia 16, 1985.Search in Google Scholar

Azkue, Resurrección María de, Diccionario vasco – español – francés, vol. 2: M–Z, Bilbao, Dir. del autor, 1906.Search in Google Scholar

Azkue, Resurrección María de, Morfología vasca (gramática básica dialectal del Euskera), vol. 1: Los afijos vascos, Bilbao, La Gran enciclopedia vasca, 1969.Search in Google Scholar

Bosque, Ignacio (ed.), El sustantivo sin determinación: la ausencia de determinante en la lengua española, Madrid, Visor, 1996.Search in Google Scholar

Buarque de Holanda, Aurélio, Novo dicionário da língua portuguesa, 2. ed., rev. e aumentada, 43. impr., Rio de Janeiro, Nova Fronteira, 1999.Search in Google Scholar

Casas, Cristobal de las, Vocabulario de las dos lenguas toscana y castellana, Sevilla, Aguilar, 1570.Search in Google Scholar

Casas Rigall, Juan, Bromas y veras en el «Libro de Alexandre», Muenia 6 (2000), 277–304.Search in Google Scholar

Casas Rigall, Juan (ed.), Libro de Alexandre, Madrid, Castalia, 2007.Search in Google Scholar

Casas Rigall, Juan (ed.), Libro de Alexandre, Madrid, Real Academia Española, 2014.Search in Google Scholar

Castiglione, Baltasar, El cortesano, traducido por Juan Boscán (1534), Madrid, Espasa-Calpe, 41980.Search in Google Scholar

Castiñeiras González, Manuel, El calendario medieval hispano. Textos e imágenes (siglos XI–XIV), Valladolid, Junta de Castilla y León, 1996.Search in Google Scholar

Catena, Elena (ed.), Libro de Alejandro, Madrid, Castalia, 1985.Search in Google Scholar

CORDE = Real Academia Española (ed.), Corpus Diacrónico del Español (CORDE), <http://corpus.rae.es/cordenet.html>.Search in Google Scholar

Covarrubias Orozco, Sebastián de, Tesoro de la lengua castellana o española, ed. de Felipe C.R. Maldonado rev. por Manuel Camarero, Madrid, Castalia, 1994.Search in Google Scholar

DCECH = Corominas, Joan/Pascual José Antonio, Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico, 6 vol., Madrid, Gredos, 1980–1991.Search in Google Scholar

DCVB = Alcover, Antoni Maria/Moll, Francesc de Borja, Diccionari català-valencià-balear, 10 vol., Palma de Mallorca, Miramar, 1930–1962.Search in Google Scholar

DECLC =Coromines, Joan, Diccionari etimològic i complementari de la llengua catalana, 10 vol., Barcelona, Curial Edicions Catalanes/Caixa de Pensions La Caixa, 1980–2001.Search in Google Scholar

DÉCT = Dictionnaire Électronique de Chrétien de Troyes, <http://www.atilf.fr/dect>, LFA/Université d’Ottawa – ATILF/CNRS & Université de Lorraine, 2007–2014.Search in Google Scholar

DEEH = García de Diego, Vicente, Diccionario Etimológico Español e Hispánico, Madrid, S.A.E.T.A., 1954.Search in Google Scholar

DELP = Machado, José Pedro, Dicionário etimológico da língua portuguesa, 3 vol., Lisboa, Confluência, 21967.Search in Google Scholar

Dicionário da língua portuguesa, Porto, Porto Editora, 81999.Search in Google Scholar

DRAE = Real Academia Española, Diccionario de la lengua española (DRAE), diversas fechas y ediciones, <http://www.rae.es>.Search in Google Scholar

FEW = Wartburg, Walther von, Französisches Etymologisches Wörterbuch. Eine darstellung des galloromanischen sprachschatzes, 25 vol., Bonn et al., Klopp et al., 1922–2002.Search in Google Scholar

Figueiredo, Cândido de, Dicionário da língua portuguesa, 2 vol., Lisboa, Bertrand, 51939.Search in Google Scholar

García López, Jorge, De la prioridad cronológica del «Libro de Alexandre», in: Lucía Megías, José Manuel/García Alonso, Paloma/Martín Daza, Carmen (edd.), Actas del II Congreso Internacional de la Asociación Hispánica de Literatura Medieval, Segovia, del 5 al 19 de octubre de 1987, Alcalá de Henares, Universidad, 1992, 341–354.Search in Google Scholar

García López, Jorge, La influencia del «Libro de Alexandre» en el «Libro de buen amor», in: Toro Ceballos, Francisco/Morros Mestre, Bienvenido (edd.), Juan Ruiz, Arcipreste de Hita, y el «Libro de buen amor», Alcalá la Real, Ayuntamiento de Alcalá la Real, 2004, 183–198.Search in Google Scholar

Gdf = Godefroy, Frédéric, Dictionnaire de l’ancienne langue française et de tous ses dialectes du IXe au XVe siècle, 10 vol., Paris, Vieweg/Bouillon, 1880–1902.Search in Google Scholar

Gómez Moreno, Angel/Kerkhof, Maxim. P. A. M. (edd.), Iñigo López de Mendoza, Marqués de Santillana, Obras completas, Barcelona, Planeta, 1988.Search in Google Scholar

González Cuenca, Joaquín (ed.), Hernando del Castillo, Cancionero general, 5 vol., Madrid, Castalia, 2004.Search in Google Scholar

González González, Julio, El reino de Castilla en la época de Alfonso VIII, vol. 3, Madrid, Escuela de Estudios Medievales, 1960.Search in Google Scholar

Houaiss = Houaiss, Antônio/Villar, Mauro de Salles, Dicionário Houaiss da língua portuguesa, 6. vol., Lisboa, Circulo de Leitores, 2002.Search in Google Scholar

Lang, Mervyn Francis, Spanish Word Formation. Productive Derivational Morphology in the Modern Lexis, London/New York, Routledge, 1990 (version en español: Madrid, Cátedra, 1992).Search in Google Scholar

Lapesa, Rafael, Historia de la lengua española, Madrid, Gredos, 2008.Search in Google Scholar

Machado, Antonio, Soledades. Galerías. Otros poemas, ed. Geoffreys Ribbans, Madrid, Cátedra, 162000.Search in Google Scholar

Meseguer Fernández, Juan (ed.), Juan de Pineda, Diálogos familiares de la agricultura cristiana, vol. 2, Madrid, Atlas, 1963.Search in Google Scholar

Michelena, Luis, Diccionario general vasco / Orotariko euskal hiztegia, vol. 15–16, Bilbao, Real Academia de la lengua vasca et al., 2004–2005.Search in Google Scholar

Molho, Mauricio (ed.), El fuero de Jaca, Zaragoza, CSIC, 1964.Search in Google Scholar

Moraes Silva, Antonio de, Diccionario da lingua portuguesa, 2 vol., Lisboa, Typographia Lacerdina, 21813.Search in Google Scholar

Morte García, Carmen, Documentos sobre pintores y pintura del siglo XVI en Aragón I, Boletín del Museo e Instituto «Camón Aznar» 30 (1987), 117–231.Search in Google Scholar

Morte García, Carmen, Documentos sobre pintores y pintura del siglo XVI en Aragón II, Boletín del Museo e Instituto «Camón Aznar» 31–32 (1988), 183–457.Search in Google Scholar

Moya Valgañón, José Gabriel (ed.), Documentos para la Historia del Arte del Archivo Catedral de Santo Domingo de la Calzada, Logroño, Instituto de Estudios Riojanos, 1986.Search in Google Scholar

Nascentes, Antênor, Dicionário etimológico da língua portuguesa, Rio de Janeiro, Alves, 21955.Search in Google Scholar

Nebrija, Antonio de, Vocabulario español-latino, Salamanca, ca. 1495.Search in Google Scholar

Nelson, Dana Arthur (ed.), Gonzalo de Berceo, «El Libro de Alexandre». Reconstrucción critťica, Madrid, Gredos, 1979.Search in Google Scholar

Palet, Juan, Diccionario muy copioso de la lengua española y francesa, Paris, Mathieu Guillemot, 1604.Search in Google Scholar

Pérez Priego, Miguel Ángel (ed.), Juan de Mena, Obras completas, Barcelona, Planeta, 1989.Search in Google Scholar

Pharies, David, Diccionario etimológico de los sufijos españoles y de otros elementos finales, Madrid, Gredos, 2002.Search in Google Scholar

REW = Meyer-Lübke, Wilhelm, Romanisches Etymologisches Wörterbuch, Heidelberg, Winter, 31935 [11911–1920; 21924].Search in Google Scholar

Romera Navarro, Miguel, Registro de lexicografía hispánica, Madrid, CSIC, 1951.Search in Google Scholar

Salvá, Vicente, Nuevo diccionario de la lengua castellana, Paris, Salvá, 1846.Search in Google Scholar

Santiago Lacuesta, Ramón, La primera versión castellana de «La Eneida», de Virgilio: los libros I–III traducidos y comentados por Enrique de Villena (1384–1434), Madrid, Real Academia Española. 1979.Search in Google Scholar

Sas, Louis F., Vocabulario del «Libro de Alexandre», Madrid, Real Academia Española, 1976.Search in Google Scholar

Tilander, Gunnar (ed.), Los Fueros de la Novenera, Uppsala, Almqvist & Wiksell, 1951.Search in Google Scholar

TLF = Imbs, Paul (ed.), Trésor de la langue française, Paris, CNRS/Gallimard, 1971–1994 (en línea: <http://atilf.atilf.fr/>).Search in Google Scholar

Trask, Robert Lawrence, The history of Basque, London/New York, Routledge, 1997.Search in Google Scholar

Zaragoza, Justo (ed.), Historia del descubrimiento de las regiones austriales [sic] hecho por el general Pedro Fernández de Quirós, vol. 1, Madrid, Hernández, 1876.Search in Google Scholar

Zarco del Valle, Manuel Remón, Documentos para la Historia de las Bellas Artes en España, Madrid, Viuda de Calero, 1870.Search in Google Scholar

Published Online: 2016-6-10
Published in Print: 2016-6-1

© 2016 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston

Articles in the same Issue

  1. Frontmatter
  2. Aufsätze
  3. Postnominal continuative markers in present-day Romance languages
  4. La syntaxe du Livre des epistres du debat sus le Rommant de la Rose de Christine de Pizan à la lumière de la typologie linguistique
  5. Exemplum sublimierter Leidenschaft oder Modell einer «natürlichen» Gemeinschaft?
  6. Libro de Alexandre: tres notas de critica textual
  7. Non-specificity in disguise: morphology – semantics mismatches in Old Portuguese nominal items
  8. Su filologia romanza ed epigrafia medievale
  9. Storia, grafia e fonetica del Condaghe di San Pietro di Silki
  10. Temporal and spatial sentence connectives: evidence from Old Romanian
  11. Besprechungen
  12. Olivier Delsaux / Tania Van Hemelryck, Les manuscrits autographes en français au Moyen Âge. Guide de recherches (Texte, Codex & Contexte, 15), Turnhout, Brepols, 2014, 286 p.
  13. Teija Haussalo, L’article zéro au XVIe siècle : les variantes manuscrites de l’« Heptaméron ». Une phase de l’évolution de la langue française, Helsinki, Publications romanes de l’Université de Helsinki, 2014, 191 p.
  14. Guillaume de Digulleville, Le Dit de la Fleur de Lis, édité par Frédéric Duval (Mémoires et documents de l’École des chartes, 95), Paris, École des chartes, 2014, 344 p.
  15. Valérie Guyen-Croquez, Tradition et originalité dans les «Croniques et Conquestes de Charlemaine» de David Aubert (Bibliothèque du XVe siècle, 79), Paris, Champion 2015, 466 p.
  16. Christiane Pérez González, Bilingualität auf der Jesuitenbühne. Latein und Volkssprache im spanischen Schultheater des 16. und 17. Jahrhunderts (Symbolische Kommunikation und gesellschaftliche Wertesysteme, 45), Münster, Rhema, 2014, 419 p.
  17. Richard Brütting / Birgid Rauen (edd.), Italien-Lexikon. Schlüsselbegriffe zu Geschichte, Gesellschaft, Wirtschaft, Politik, Justiz, Gesundheitswesen, Verkehr, Presse, Rundfunk, Kultur und Bildungseinrichtungen, 2., völlig neu bearbeitete und wesentlich erweiterte Auflage, Berlin, Schmidt, 2016, 1256 p.
  18. Daniele Baglioni, L’etimologia (Bussole, 520), Roma, Carocci, 2016, 127 p.
  19. Nachruf
  20. Antonio Lupis (21 gennaio 1944–16 novembre 2015)
Downloaded on 31.10.2025 from https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.1515/zrp-2016-0031/html
Scroll to top button