Home Literary Studies Der magisch-realistische Erinnerungsraum der „Wiedergewonnenen Gebiete“ in der Prosa von Maria Sidorska-Ryczkowska
Article
Licensed
Unlicensed Requires Authentication

Der magisch-realistische Erinnerungsraum der „Wiedergewonnenen Gebiete“ in der Prosa von Maria Sidorska-Ryczkowska

  • Agnieszka Dylewska EMAIL logo
Published/Copyright: November 9, 2024
Become an author with De Gruyter Brill

Summary

This article focuses on the literary construction of the ‘Recovered Territories’ on the basis of the novel Station on the East and West (2004) and the compilation of short stories Keys to the River (2013) written by Maria Sidorska-Ryczkowska. The setting within the poetics of the magical realism leads as the main characteristic of the two chosen texts. The literary creation of the small town on the Polish-German border, which is portrayed both as the microcosmic piece of a bigger entity and as the unique tablet inscribed by the history of the Polish and German nations, is the base of both texts. The intertwined relationship between the magical realism as the literary strategy and the categories of memory and remembering is a significant theme presented in the texts. The aforementioned theme transports the portrayal of the small town depicted by Sidorska-Ryczkowska into the memory space that combines realistic and magical features.

Literaturverzeichnis

Primärliteratur

Adamczyk, Piotr. 2014. Dom tęsknot. Warszawa: Agora.Search in Google Scholar

Bator, Joanna. 2009. Piaskowa góra. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Bator, Joanna. 2010. Chmurdalia. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Bukowiecka-Kruszona, Natalia 1998[1948]. Rubież. Gorzów Wlkp.: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości.Search in Google Scholar

Chwin, Stefan. 1995. Hanneman. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.Search in Google Scholar

Dowgielewicz, Irena. 1962. Lepszy obiad. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.Search in Google Scholar

Dowgielewicz, Irena. 1965. Przyjadę do ciebie na pięknym koniu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.Search in Google Scholar

Dowgielewicz, Irena. 1966.Krajobraz z topolą. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.Search in Google Scholar

Helbig, Brygida. 2013. Niebko. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Huelle, Paweł. 1987. Weiser Dawidek. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.Search in Google Scholar

Krajewski, Marek. 1999. Śmierć w Breslau. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. Search in Google Scholar

Krajewski, Marek. 2003. Koniec świata w Breslau. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Krajewski, Marek. 2005.Widma w mieście Breslau. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Krajewski, Marek. 2006. Festung Breslau. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Krajewski, Marek. 2007. Dżuma w Breslau. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.Search in Google Scholar

Kujawska, Ewa. 2007. Dom Małgorzaty. Warszawa: Czarne.Search in Google Scholar

Liskowacki, Andrzej Daniel. 1998. Cukiernica pani Kirsch. Szczecin: Albatros.Search in Google Scholar

Liskowacki, Andrzej Daniel. 2000. Eine kleine. Szczecin: 13 Muz.Search in Google Scholar

Morawski, Zdzisław. 1965. Kwartał bohaterów. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.Search in Google Scholar

Oryszyn, Zyta. 2012. Ocalenie Atlantydy. Warszawa: Świat Książki.Search in Google Scholar

Panas, Henryk. 1960. Bóg, wilki i ludzie. Opowiadania mazurskie. Olsztyn: Stow. Społeczno-kulturalne „Pojezierze”.Search in Google Scholar

Paukszta, Eugeniusz. 1948. Trud Ziemi Nowej. Poznań: Księgarnia Ziem Zachodnich.Search in Google Scholar

Różycki, Tomasz.1997. Vaterland. Łódź: Stowarzyszenie Literackie im. K. K. Baczyńskiego.Search in Google Scholar

Różycki, Tomasz. 2004. Dwanaście stacji. Kraków: SIW Znak.Search in Google Scholar

Sidorska-Ryczkowska, Maria. 2004. Stacyjka na wschodzie i zachodzie. Gdynia: Genesis.Search in Google Scholar

Sidorska-Ryczkowska, Maria. 2013. Klucze do rzeki. Gdynia: Novae Res.Search in Google Scholar

Sidorski, Dionizy. 1965. Ziemia obiecana. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.Search in Google Scholar

Suchodolska, Katarzyna. 1965. Spotkanie w Wolkenbergu. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.Search in Google Scholar

Tokarczuk, Olga. 1998. Dom dzienny, dom nocny. Wałbrzych: Ruta.Search in Google Scholar

Trziszka, Zygmunt. 1965. Wielkie świniobicie. Wybór opowiadań. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia, Wydawnicza.Search in Google Scholar

Trziszka, Zygmunt. 1968. Dom nadodrzański. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.Search in Google Scholar

Trziszka, Zygmunt. 1971. Dopala się noc. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.Search in Google Scholar

Sekundärliteratur

Assmann, Aleida. 1999. Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses, München: C. H. Beck.Search in Google Scholar

Assmann, Aleida. 2006. Der lange Schatten der Vergangenheit. Erinnerungskultur und Geschichtspolitik, München: C. H. Beck.Search in Google Scholar

Basseler, Michael & Dorothee Birke. 2005. Mimesis des Erinnerns. In Erll, Astrid & Ansgar Nünning (Hrsg.), Gedächtniskonzepte der Literaturwissenschaft: Theoretische Grundlegung und Anwendungsperspektiven, 123–143. Berlin: De Gruyter.Search in Google Scholar

Brzostek, Błażej. 2009. PRL: propaganda czy polityka historyczna?. In Skibiński, Paweł & Tomasz Wiścicki (Hrsg.), Polityka czy propaganda. PRL wobec historii, 57–86. Warszawa: Muzeum Historii Polski.Search in Google Scholar

Biedermann, Johann. 2007. Wygnanie. „Magisch-reales“ u autora i w utworach Stefana Chwina, Pawła Huellego, Olgi Tokarczuk — miejsca i rzeczy. In Biedermann, Johann & Gazda, Grzegorz & Irena Hübner (Hrsg.), Realizm magiczny. Teoria i realizacje artystyczne, 319–328. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.Search in Google Scholar

Chrobak, Małgorzata. 2010. Realizm magiczny w polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.Search in Google Scholar

Effenberger, Hans. 1909. Lyrik, Deutsche Arbeit. Monatschrift für das geistige Leben der Deutschen in Böhmen 12 (8), 847–849.Search in Google Scholar

Erll, Astrid & Ansgar Nünning. 2005. Literaturwissenschaftliche Konzepte von Gedächtnis: Ein einführender Überblick. In Erll, Astrid & Ansgar Nünning (Hrsg.), Gedächtniskonzepte der Literaturwissenschaft: Theoretische Grundlegung und Anwendungsperspektiven, 1–9. Berlin: De Gruyter.Search in Google Scholar

Filipowicz-Tokarska, Ksymena. 2018. Strategie narracyjne w kobiecej prozie osadniczej i postosadniczej (na przykładzie powieści Ireny Dowgielewicz, Marii Sidorskiej-Ryczkowskiej i Ingi Iwasiów). In Kledzik, Emilia & Michalski, Maciej & Małgorzata Praczyk (Hrsg.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, 391–407. Poznań: Instytut Historii UAM.Search in Google Scholar

Gieba, Kamila. 2018 a. Początek i powrót. Strategie tworzenia tożsamości protetycznej w literaturze tzw. Ziem Odzyskanych. In Kledzik, Emilia & Michalski, Maciej & Małgorzata Praczyk (Hrsg.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, 99–114. Poznań: Instytut Historii UAM.Search in Google Scholar

Gieba, Kamila. 2018 b. Współczesna proza Ziemi Lubuskiej — regionalne małe ojczyzny i muzealizacja pamięci, Filologia Polska. Roczniki naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 4, 509–521.Search in Google Scholar

Kirchner, Doris. 1993. Doppelbödige Wirklichkeit. Magischer Realismus und nicht-faschistische Literatur. Tübingen: Stauffenburg-Verlag.Search in Google Scholar

Kledzik, Emilia. 2015. Środkowoeuropejski realizm magiczny? Rozważania o postkolonialnych strategiach literackich na przykładzie wybranych utworów Olgi Tokarczuk, Ádáma Bodora i Václava Pankovčína. In Bakuła, Bogusław (Hrsg.), Dyskurs postkolonialny we współczesnej literaturze i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej. Polska, Ukraina, Węgry, Słowacja, 495–531. Poznań: Bonami.Search in Google Scholar

Kledzik, Emilia & Michalski, Maciej & Małgorzata Praczyk. 2018. Nowe narracje o „Ziemiach Odzyskanych” – propozycje. In Kledzik, Emilia & Michalski, Maciej & Małgorzata Praczyk (Hrsg.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, 9–29. Poznań: Instytut Historii UAM.Search in Google Scholar

Kołodziejczyk, Dorota. 2008. Odzyskiwanie miejsca: Realizm magiczny w powieści postkolonialnej i polskiej powieści lat dziewięćdziesiątych XX wieku. In Gosk, Hanna & Bożena Karwowska (Hrsg.), (Nie)obecność. Pominięcia i przemieszczenia w narracjach XX wieku, 134–154. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.Search in Google Scholar

Kuszyk, Karolina. 2019. Poniemieckie. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.Search in Google Scholar

Leine, Torsten W. 2018. Magischer Realismus als Verfahren der späten Moderne: Paradoxien einer Poetik der Mitte. Berlin et al.: de Gruyter.Search in Google Scholar

Maleszka, Michał. 2012. Nostalgia bez pamięci. Spojrzenie na przestrzeń kulturową Warmii i Mazur, Studia Etnologiczne i Antropologiczne 12, 94–112.Search in Google Scholar

Markiewicz, Czesław. 2007 Czytanie źródeł X. Europejskie aluzje Marii Sidorskiej-Ryczkowskiej – czyli wschody i zachody Beuthenan der Oder, Pro Libris 21(4), 117–120.Search in Google Scholar

McGinn, Colin. 2004. Über die Ewigkeit der Zahlen und natürliche Geheimnisse. In Reinke, Otfried (Hrsg.), Ewigkeit? Klärungsversuche aus Natur– und Geisteswissenschaften, 80–101. Göttingen: Vanderhoeck & Ruprecht. Search in Google Scholar

Mikołajczak, Małgorzata. 2013. Nie-miejsce pod arkadyjskim szyldem, Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja 141(3), 245–255.Search in Google Scholar

Mikołajczak, Małgorzata. 2014. Choroba migrantów – literacka epikryza i patogeneza (na przykładzie narracji osadniczej i postosadniczej, Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja 150(6), 18–38.Search in Google Scholar

Mikołajczak, Małgorzata. 2016. Do czego literaturze regionalnej potrzebny jest Niemiec? (Na przykładzie twórczości lubuskiej. In Mikołajczak, Małgorzata & Zawadzka, Danuta & Katarzyna Sawicka-Mierzyńska (Hrsg.), Region a tożsamości transgraniczne Literatura. miejsca. Translokacje, 71–92. Kraków: Universitas.Search in Google Scholar

Ossowski, Stanisław. 1984. O ojczyźnie i narodzie. Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe.Search in Google Scholar

Petzoldt, Leander. 1984. Dämonenfurcht und Gottvertrauen. Zur Geschichte und Erforschung unserer Volkssagen. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.Search in Google Scholar

Paleczny, Tadeusz. 2008. Socjologia tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.Search in Google Scholar

Scheffel, Michael. 2007. „Magischer Realismus“. In Fricke, Harald (Hrsg.), Reallexikon der deutschen Literaturwissenschaft, Bd. 2: H-O, 526–527. Berlin et. al.: de Gruyter.Search in Google Scholar

Sudoł, Natalia. 2002. „Życie ludzkie nie jest abstrakcją“. Wojna a kobiety.https://stowarzyszeniebez.org/zycie-ludzkie-nie-jest-abstrakcja-wojna-a-kobiety/. 28.02.2022. Zugriff: 29.05.2023.Search in Google Scholar

Vedder, Ulrike. 2012. Weitergeben, verlorengeben: Dinge als Gedächtnismedien in Gendered Objects. Wissens- und Geschlechterordnungen der Dinge. In Bulletin Texte 38, 17–28.Search in Google Scholar

Zimmermann, Hans Dieter. 1998. Literatur und kulturelles Gedächtnis. In Kobylinska, Ewa & Andreas Lawaty (Hrsg.), Erinnern, vergessen, verdrängen. Polnische und deutsche Erfahrungen, 200–210. Wiesbaden: Harrassowitz.Search in Google Scholar

Published Online: 2024-11-09
Published in Print: 2024-11-06

© 2024 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston

Downloaded on 15.12.2025 from https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.1515/slaw-2024-0031/html
Scroll to top button