An elusive ritual or a weave of adverse environmental conditions? From a research on the issue of a small number of sepulchral objects in the Trzciniec culture
-
Joanna Adamik-Proksa
and
Jadwiga Stanek-Tarkowska
Abstract
Over the past dozen years or so, there has been a significant increase in the pace of research on the phenomenon of the Trzciniec cultural circle. This is due to a snowballing increase of the source base, which was obtained as part of modern excavations, currently being conducted in a wide spatial scope (research on routes of planned motorways). A number of synthesis publications have also appeared. Coherent periodizations of development of this cultural circle has been worked out for many regions. It should be noted, however, that these are mainly systematics created on the basis of materials originating from settlements. The number of sepulchral discoveries that have been made so far is incomparably smaller than those of settlement-type objects. The problem of the scale of occurrence of cemeteries seems to be very clear, because in some thoroughly researched areas, no single confirmed grave has yet been discovered. The areas of the San, Vistula and Wisłoka river interfluves, the central Warta region and the sandy areas of the Nida Basin can, among others, be considered as such regions. This article is an attempt to address this problem more broadly. It is also a search for possible explanations the indicated irregularity of an absence of grave sites. The work analyses three aspects of this issue: the degree of excavation reconnaisance of the Trzciniec ecumen, environmental conditions and cultural factors. For the purposes of the analyses, a current list of sepulchral sites of the Trzciniec culture in Poland has been created and all relevant information has been collected. Selected aspects have been illustrated with various types of mapping, specific examples from selected Trzciniec culture sites or groups remote territorially or remote in time, chemical analyses of soil for phosphorus content and radiocarbon facts.
Zusammenfassung
In den letzten zehn Jahren hat das Forschungstempo zum Phänomen des Trzciniec-Kulturkreises erheblich zugenommen. Dies ist auf ein Quellenwachstum als Ergebnis moderner und flächiger Ausgrabungen (Autobahnbau) sowie einer Reihe zusammenführender Veröffentlichungen zurückzuführen. Für viele Regionen wurden kohärente Periodisierungen der Entwicklung dieses Kulturkreises erarbeitet. Dabei handelt es sich jedoch hauptsächlich um Systematiken, die auf der Grundlage von Siedlungsmaterialien erstellt wurden. Die Anzahl entdeckter Bestattungen hingegen ist deutlich geringer als die von Siedlungsbefunden, und für einige ansonsten gründlich erforschte Gebiete konnte noch kein einziges Grab entdeckt werden. Die Gebiete der Flüsse San, Vistula und Wisłoka, die zentrale Warta-Region und die sandigen Gebiete des Nida-Beckens werden als solche Regionen betrachtet. Der vorliegende Artikel versucht dieses Problem allgemeiner anzugehen, aber auch Erklärungen für das Fehlen von Grabstellen anzubieten. Die Arbeit analysiert drei Aspekte der Thematik: Ausgrabungsstände, Umweltbedingungen und kulturelle Faktoren. Für eine Analyse wurde eine Liste mit Grabstätten der Trzciniec-Kultur in Polen erstellt und relevante Informationen zusammengestellt. Ausgewählte Aspekte werden beleuchtet mittels verschiedener Kartierungen, spezifischen Beispielen ausgewählter Trzciniec-Kulturstätten oder -gruppen, die territorial oder zeitlich entfernt sind sowie durch chemische Bodenanalysen auf Phosphor- und Radiokohlenstoffgehalte.
Abstrakt
W ciągu ostatnich kilkunastu lat nastąpił znacznym wzrost tempa badań nad trzcinieckim kręgiem kulturowym. Wiąże się to z lawinowym wręcz przyrostem bazy źródłowej, którą pozyskano w ramach nowoczesnych współcześnie prowadzonych wykopalisk o szerokim zakresie przestrzennym (badania na trasach planowanych autostrad). Pojawił się też szereg publikacji syntezujących. Dla wielu regionów wypracowano spójne periodyzacje rozwoju tego ugrupowania. Zaznaczyć jednak wypada, że są to głównie systematyki stworzone na podstawie materiałów pochodzących z osad. Liczba odkryć o charakterze sepulkralnym jest nieporównywalnie mniejsza niż obiektów typu osadowego. Problem skali występowania cmentarzysk rysuje się bardzo wyraźnie, bowiem w niektórych kompleksowo przebadanych obszarach nie odkryto dotąd ani jednego pewnego grobu. Za regiony takie można uznać m.in. międzyrzecze Sanu, Wisły i Wisłoki, rejon środkowej Warty oraz piaszczyste tereny Niecki Nidziańskiej. Niniejszy artykuł jest próbą szerszego postawienia tego problemu. Jest to jednocześnie poszukiwanie możliwych wyjaśnień wskazanej prawidłowości. W pracy przeanalizowano trzy aspekty tego zagadnienia: stopień wykopaliskowego rozpoznania ekumeny trzcinieckiej, środowiskowe uwarunkowania oraz czynniki kulturowe. Na potrzeby analiz stworzono aktualne zestawienie stanowisk sepulkralnych kultury trzcinieckiej na ziemiach polskich oraz zebrano informacje istotne dla poruszanego problemu. Wybrane aspekty zagadnienia ilustrowano różnego rodzaju skartografowaniami, konkretnymi przykładami z wybranych stanowisk kultury trzcinieckiej lub odległych terytorialnie bądź czasowo ugrupowań, analizami chemicznymi gleby na zawartość fosforu oraz faktami radiowęglowymi.
© 2021 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston
Articles in the same Issue
- Titelseiten
- Abhandlungen
- The Early Neolithic tell of Vrbjanska Čuka in Pelagonia
- The chaîne opératoire of Korenovo pottery: hybrid ceramics? Analysis of mixed Starčevo and Korenovo ceramic assemblages from Kapelica-Solarevac and Kaniška Iva (Central Croatia)
- Kozachyi Yar 1: An enclosed Trypillian settlement on the Southern Bug River in Kozavchyn (Ukraine)
- Earthen mounds in the Głubczyce Forest (SW Poland) – are they prehistoric long-barrows? Geoarchaeology of the Silesian soil record and human-environment interplay in the Holocene
- An Early Bronze Age Burial with a Golden Spiral Ring from Ammerbuch-Reusten, Southwestern Germany
- An elusive ritual or a weave of adverse environmental conditions? From a research on the issue of a small number of sepulchral objects in the Trzciniec culture
- Pottery Production in Mycenaean Laconia: NAA Results from the Palace of Ayios Vasileios
- Die Peloponnes in der mykenischen Palastzeit – wie „homogen“ war das Leben der Menschen in den einzelnen Regionen?
- Ushkiani-Project: Preliminary archaeological investigations in the Lake Sevan Region/Armenia
- The economy of the La Tène culture communities based on the example of research from Upper Silesia
- Einmal ist keinmal. Peculiar burial practices of prehistoric communities settling the Lublin-Volhynia Upland in the Early Iron Age
- Noble shape, humble metals. Bronze and silver shield-head and snake-head rings of Roman era Scandinavia
- „[D]er Glanz des Goldes in der Schläfe …“
- Beyond Beauty. Byzantine steatite icon from Chełm. Archaeology, Petrography and Traceology
Articles in the same Issue
- Titelseiten
- Abhandlungen
- The Early Neolithic tell of Vrbjanska Čuka in Pelagonia
- The chaîne opératoire of Korenovo pottery: hybrid ceramics? Analysis of mixed Starčevo and Korenovo ceramic assemblages from Kapelica-Solarevac and Kaniška Iva (Central Croatia)
- Kozachyi Yar 1: An enclosed Trypillian settlement on the Southern Bug River in Kozavchyn (Ukraine)
- Earthen mounds in the Głubczyce Forest (SW Poland) – are they prehistoric long-barrows? Geoarchaeology of the Silesian soil record and human-environment interplay in the Holocene
- An Early Bronze Age Burial with a Golden Spiral Ring from Ammerbuch-Reusten, Southwestern Germany
- An elusive ritual or a weave of adverse environmental conditions? From a research on the issue of a small number of sepulchral objects in the Trzciniec culture
- Pottery Production in Mycenaean Laconia: NAA Results from the Palace of Ayios Vasileios
- Die Peloponnes in der mykenischen Palastzeit – wie „homogen“ war das Leben der Menschen in den einzelnen Regionen?
- Ushkiani-Project: Preliminary archaeological investigations in the Lake Sevan Region/Armenia
- The economy of the La Tène culture communities based on the example of research from Upper Silesia
- Einmal ist keinmal. Peculiar burial practices of prehistoric communities settling the Lublin-Volhynia Upland in the Early Iron Age
- Noble shape, humble metals. Bronze and silver shield-head and snake-head rings of Roman era Scandinavia
- „[D]er Glanz des Goldes in der Schläfe …“
- Beyond Beauty. Byzantine steatite icon from Chełm. Archaeology, Petrography and Traceology
